In het vocabulaire van de verenigingsstudent zitten woorden als ‘knor’, ‘mos’ en ‘dooier’. Met een passie voor de natuur hebben ze weinig te maken. Wat betekenen ze wel? Lees je bij met het Vox-ABC.

A: Ad fundum

Latijn voor ‘tot op de bodem’. Het betekent het in één keer leegdrinken van je drankje. Gebruikt als straf of beloning bij drankspellen, die bijzonder populair zijn onder verenigingsstudenten. Je hoort de term veel tijdens cantussen, waar studenten onder aanvoering van een cantusbestuur studentikoze liederen zingen en bier drinken. Onderdeel is het uitdelen van creatieve strafadjes aan degenen die zich niet aan de regels houden. Zeg daarbij: ‘Trek die ad, lul.’

B: B’vo

Afkorting voor bravo, uit te spreken als ‘voo’. Wordt ook gespeld als ‘vo. Wil je iets prijzen, dan gebruik je deze term. ’B’vo voor de vereniging.’ ’Die actie is erg b’vo-baar.’

C: Corps

Corpora werden aanvankelijk opgericht om de belangen van alle studenten van een stad te behartigen. Vandaag de dag is het corps (zeg: ‘koor’) meestal de oudste traditionele studentenvereniging van een stad. Corpora voelen zich verheven boven andere gezelligheidsverenigingen. Hoewel Carolus Magnus de oudste Nijmeegse vereniging is en werd opgericht als Nijmeegs Studenten Corps, is deze gezelligheidsvereniging nooit erkend als corps door de overkoepelende organisatie voor corpora.

D: Dispuut

Een verticaal verband, wat inhoudt dat de leden uit alle jaarlagen komen. In Nijmegen omvatten de meeste disputen zo’n 8 tot 25 leden. Elk dispuut koestert zijn eigen tradities. Ovum Novum kent geen disputen, maar ‘genootschappen’, die een vergelijkbare functie vervullen. Kersverse leden maken na de ontgroening kennis met alle disputen, waarna ze hun voorkeur uitspreken. De disputen mogen aangeven wie ze erbij willen. Hierna volgt een tweede ontgroeningstijd, bij het dispuut. Nijmegen kent ook talloze onafhankelijke disputen. Om zich hierbij aan te sluiten, hoeven studenten logischerwijs geen lid te zijn van een vereniging. Een groot aantal onafhankelijke disputen is aangesloten bij de overkoepelende organisatie Argus.

E: Eerstejaars

In de volksmond sjaarzen genoemd. Deze studenten mogen zich dan wel eindelijk onwijs lid noemen van de vereniging, vaak moeten sjaarzen de vuile klusjes opknappen. In sommige steden betalen de eerstejaars bovendien het bier voor de rest van de vereniging. In Nijmegen kennen verenigingen dit gebruik niet en hebben sjaarzen relatief weinig taken.

F: Feut

Ook foet. Afgeleid van foetus. Aspirant-leden, studenten die graag lid willen worden van een vereniging, krijgen binnen verenigingen allerlei koosnaampjes mee om te benadrukken dat ze niks kunnen en niks snappen. De bekendste zijn feut, klooi, groentje en nul. Ovum noemt aspirant-leden ‘dooiers’. De dramaserie Feuten ontleent er ook haar naam aan.

G: Gala

Een jaarlijkse activiteit waarbij leden zich opdoffen en aan de einde van de avond met elkaar het bed in duiken. Althans, als je het galamos (zie ‘mos’) moet geloven. Deze etiquette stelt dat de een het kaartje voor zijn (of haar) date betaalt, waarna de ander na afloop ‘bedankt’ door met haar (of zijn) date het bed te delen. In de praktijk is het gala vaak een zuipfestijn met veel sterke drank, omdat die bij het kaartje zit inbegrepen.

H: Hiërarchie

Een van de tradities bij verenigingen is de hiërarchie, of anciënniteit. Vóór een lid spreekt tijdens een algemene ledenvergadering, acht (als in: eervol groeten) hij alle aanwezigen op anciënniteit. Hierbij geldt dat bestuursfuncties het hoogste in anciënniteit staan, gevolgd door eventuele andere functies, de leden van oud naar jong en ten slotte eventuele overige aanwezigen. Ook wordt bier en eten (tijdens een diner) bij officiële gelegenheden uitgedeeld op anciënniteit.

I: Inval

Het invallen en binnenvechten van de sociëteit van een andere vereniging. Dit gebruik is sinds jaar en dag traditie. De binnenvallende vereniging probeert spullen te stelen, waarna de gedupeerde vereniging een tegenprestatie moet leveren om deze terug te krijgen, vaak in de vorm van bier. Of ze kiezen voor een tegeninval om hun eigendommen terug te halen. Tegenwoordig komt dit fenomeen ook voor bij studieverenigingen, hoewel het daar bekend staat als ‘brassen’. Brassen is bij gezelligheidsverenigingen weer iets anders, namelijk een duel waarbij twee heren elkaar naar de grond proberen te werken. De deelnemers mogen hierbij alleen aan de revers van het jasje van de tegenstander trekken.

J: Jaarclubs

In het eerste jaar vormen eerstejaars een jaarclub: een horizontaal verband van meestal zo’n acht tot vijftien jaargenoten met hun eigen naam, embleem, jaarclublied et cetera. Alle jaarclubs strijden in een klassement met als doel aan het eind van het jaar als ‘clubje één’ te eindigen. Zij vergaren punten door zo veel mogelijk bier te drinken, activiteiten te organiseren en allerlei opdrachten te voltooien. Clubje één wordt vereeuwigd in het pand van de vereniging en in de verenigingsalmanak (het jaarlijkse boekwerk van de vereniging).

K: Knor

Een term voor nietleden van een vereniging. Knor staat voor ‘Kent Niet Onze Regels’ en leden gebruiken het woord voor studenten die de studentikoze gebruiken van hun vereniging niet kennen. Voorbeelden van gebruik: ‘Staat hij met de rug naar de bar? Knor!’ Of: ‘Woont hij nog thuis? Spoorknor!’

L: Lullo’s

Onder deze naam maakten de mannen van Jiskefet sketches waarin zij het verenigingsleven parodieerden. De personages zijn inmiddels iconisch geworden voor de typische ‘corpsbal’. Grote kans dat jouw beeld van het stereotiepe, ballerige gedrag van verenigingsstudenten mede gevormd is door deze sketches.

M: Mos

De ongeschreven gebruiken van een vereniging. Tijdens de ontgroening krijgen de aspirant-leden alle mores ingestampt. Voorbeelden van mores zijn: ‘één bier is geen bier’ (je koopt minimaal twee bier), bij het kapotvallen van een glas schreeuwt iedereen ‘schadebon!’ en betaalt de verantwoordelijke de schade en ‘kleingeld dat op de grond valt, is voor de schoonmaaksters’.

N: Nuldejaars

Zie kopje feut.

O: Ontgroening

Een onmiskenbaar, maar ook omstreden onderdeel van het verenigingsleven. Om lid te worden van een vereniging moet een aankomend lid zich eerst bewijzen. Gedurende ongeveer een week worden aspirant-leden zowel mentaal als fysiek op de proef gesteld. De ontgroening is een belangrijke traditie bij alle corpora en veel verenigingen en de precieze inhoud wordt strikt geheim gehouden. Met speculatie en geruchten als gevolg.

P: Pandapunten

De reuzenpanda is een bedreigde diersoort, mede dankzij het vrijwel onbestaande seksleven van deze bamboe-etende beer. Studenten die dit voorbeeld volgen, kunnen zogenaamde pandapunten sparen. Eén punt voor elke week zonder seks.

Q: Quaestor

Latijn voor penningmeester. Het bestuur van verenigingen kent Latijnse titels. Andere functies zijn onder andere Praeses Societatis (voorzitter), Abactis (secretaris) en Assessor (niemand weet wat een assessor doet).

R: Roeien

De roeisport kent een lange traditie binnen de studentencultuur. Elke studentenstad heeft haar eigen grote roeivereniging, die het beste omschreven kan worden als een kruising tussen een sportvereniging en een gezelligheidsvereniging. In Nijmegen is dit Phocas.

S: Sociëteit

Van oorsprong was een sociëteit een gezelschap mannen van hoge stand die ‘maatschappelijk draagvlak’ wilden creëren, maar de eerste corpora namen de term over om hun eigen groep mee aan te duiden. Tegenwoordig verwijst ‘de sociëteit’ ook naar het pand waarin de vereniging is gevestigd. In Nijmegen zijn dat: ’t Kroegje (Carolus), Het Pand (Argus), De Kelder (Ovum) en De Villa (o.a. Phocas, Loefbijters en Karpe Noktem).

T: Twaars

Tweedejaars. Na een jaar lang als sjaars uitgebuit te zijn door alle ouderejaarsleden, is daar dan eindelijk de verademing als je jezelf twaars mag noemen.

U: Universiteiten

Veel studentenverenigingen zijn aangesloten bij de universiteit in hun stad en overleggen regelmatig met het universiteitsbestuur over het reilen en zeilen binnen de vereniging. De meeste universiteiten subsidiëren de aangesloten verenigingen ook.

V: Vindicat

Het oudste studentencorps van Nederland, gevestigd in Groningen, en vorig jaar verantwoordelijk voor meerdere verenigingsschandalen. Zoals het uitlekken van een ‘bangalijst’: een lijst met vrouwelijke eerstejaarsleden van Vindicat compleet met adres, telefoonnummer en oordeel hoe goed ze zijn in bed. Ook bleek een aspirant-lid tijdens de ontgroening zo hard op zijn hoofd te zijn geslagen dat hij in het ziekenhuis belandde. Het was niet voor het eerst dat Vindicat negatief in het nieuws kwam: in 1997 overleed een student in een Vindicathuis na een inwijdingsritueel. Een vrouwelijk lid, Milou Deelen, maakte onlangs een filmpje om slutshaming binnen Vindicat aan de kaak te stellen.

W: Willem-Alexander

Niemand minder dan onze koning was lid van het Leids studentencorps Minerva. Hij was hierin overigens niet uniek; Beatrix en haar moeder Juliana hoorden bij hetzelfde clubje. Wim-Lex genoot tijdens zijn studententijd de bijnaam ‘Prins Pils’.

X: X-de lustrum

Om de vijf jaar vieren verenigingen en disputen hun lustrum met extravagante gala’s, feesten en andere activiteiten. Eigenlijk is een lustrum gewoon een excuus om nóg harder te feesten en te zuipen.

Y: Youp van ’t Hek

Cabaretier en columnist Van ‘t Hek uit openlijk zijn afkeer van studentenverenigingen. “Je bent een onbedaarlijke sneuneus als je lid wordt van het studentencorps”, zei hij in een interview afgelopen december. Ook liet hij zich in columns negatief uit nadat zijn neefje na een dag ontgroening stopte en zijn ervaringen deelde met ome Youp.

Z: Zuipen

Need we say more? Bier en studenten gaan hand in hand en vinden elkaar vaak op de sociëteit, waar leden tegen lage bedragen kunnen ‘tanken’. Maar wist je dat de vorige praeses van Carolus Magnus geen alcohol drinkt? Nee, echt, geen druppel. Dus het hóéft niet.

Illustraties: Roel Venderbosch