Een leven dat in het teken staat van echtgenoot, kinderen en huishouden, maar dan wel geobserveerd door (soms) miljoenen volgers. Dat is in het kort het bestaan van een tradwife. Wat drijft deze social media-huisvrouwen? Die vraag staat vanavond centraal bij Radboud Reflects.

De man zorgt voor het inkomen en de vrouw voor het huis en eventuele kinderen. Welkom in de jaren vijftig? Niks is minder waar, deze traditionele rolverdeling tussen echtgenoten lijkt opnieuw aan een opmars bezig. In ieder geval op social media.

‘Wil je een masculiene man vinden die jou kan onderhouden? Zorg er dan voor dat je benaderbaar bent. Oftewel: wees vrouwelijk, fit en vriendelijk’, aldus een tip van de zeer blonde en immer vrolijke Estee Williams. Eén van de meest populaire tradwives die er momenteel op social media-platforms als TikTok en Instagram te vinden is.

Tradwives posten foto’s en video’s waarin ze laten zien hoe ze het huis gezellig maken, een maaltijd bereiden voor hun gezin of groenten plukken in de moestuin. Tussen al die huiselijkheid door, verkondigen ze dat we de biologische verschillen tussen man en vrouw moeten omarmen in plaats van bevechten.

Ovenschalen en keukenschorten

‘Een tradwife is iets anders dan een huisvrouw’, vertelt theologe en bijzonder hoogleraar Feminisme en Christendom Mariecke van den Berg, één van de twee Radboud-onderzoekers die vanavond bij Radboud Reflects het fenomeen probeert te duiden. ‘Het is een verhaal dat je over jezelf vertelt aan anderen, met bijbehorende esthetiek en beeldtaal, zoals de ovenschalen en keukenschorten.’

Een vrouw die in een bergdorpje in Peru woont, of  – dichter bij huis – een reformatorische vrouw in Nederland, heeft misschien op veel vlakken het leven van een traditionele vrouw, maar is daardoor nog geen tradwife, aldus Van den Berg. ‘Voor zo’n vrouw is het geen outgoing identiteit. Zij verbinden zich niet expliciet aan het zijn van een traditionele vrouw, maar zij zijn “gewoon” een christelijke of seculiere vrouw die traditioneel leeft.’

‘Tradwives zeggen: de man is degene die het geld verdient, de rekening beheert en bepaalt, de vrouw zorgt en volgt’

Sociologen zien dat in de samenleving nu verreweg de meeste mensen voorstanders zijn van gendergelijkheid, al zien veel mensen vrouwen wel als zorgzamer. ‘Een tradwife positioneert zich daarentegen heel duidelijk op het meest traditionele einde van dat spectrum. Zij zeggen: de man is degene die het geld verdient, de rekening beheert en bepaalt, de vrouw zorgt en volgt’, vertelt socioloog Katia Begall die het tradwife-fenomeen vanavond vanuit sociologisch perspectief benadert.

‘De moderne vrouw lijkt soms veel te moeten’, gaat Begall verder, ‘een carrière hebben, kinderen opvoeden, sporten, een rijk sociaal leven hebben en er ook nog goed uitzien. Tradwives proberen juist niet alles te doen, maar kiezen voor een kleinere, overzichtelijke wereld.’

Tegencultuur

Je kunt deze huisvrouw-influencers daarom ook beschouwen als een counter culture, denken zowel Begall als Van den Berg. Ze verzetten zich tegen de mainstream, liberaal-feministische opvatting dat vrouwen hetzelfde moeten kunnen en bereiken als mannen.

Wat beide onderzoekers fascineert is de ogenschijnlijke paradox tussen de intieme huiselijke setting waarin de tradwife zegt te willen leven, terwijl ze al die intimiteit ondertussen wel deelt met de hele wereld. ‘Ze etaleren niet alleen hun eigen leven, ook dat van hun kinderen’, aldus Begall.

Maar niet alleen het gedrag van de tradwife kent paradoxen. Socioloog Begall ontwaart die ook in onze eigen Nederlandse samenleving. ‘Als je in een onderzoek vraagt hoe mensen over de rolverdeling van mannen en vrouwen denken, dan komt daar vaak een progressief en egalitair beeld uit. We vinden mannen en vrouwen bijvoorbeeld even geschikt om machtsposities in te nemen en de meeste mensen willen de zorg voor kinderen gelijk verdelen.’

‘Kijken we vervolgens naar hoe mensen in het dagelijks leven functioneren, dan zien we dat de meeste vrouwen nog steeds in deeltijd werken en ook een veel groter aandeel van de zorgtaken op zich nemen.’

Van den Berg wil het vanavond graag ook even hebben over de link tussen tradwives en religie. ‘Je ziet dat verschillende tradwives theologische argumenten gebruiken over hoe God de verhoudingen tussen mannen en vrouwen bedoeld heeft. Door een beroep te doen op de Bijbel geven zij autoriteit aan hun verhaal.’

‘Je kunt niet zomaar zeggen: dit is hoe God het bedoeld heeft voor de mens’

‘Ik denk dat het belangrijk is dat die stelligheid op bepaalde punten weersproken wordt. Dat je laat zien dat het christendom breder is dan de rechts-conservatieve interpretatie van sommige mensen. Ook in de Bijbel komen we namelijk verschillende soorten mannelijkheid en vrouwelijkheid tegen. Je kunt dus niet zomaar zeggen: dit is hoe God het bedoeld heeft voor de mens.’

The Handmaid’s Tale

Maar wat willen tradwives nou eigenlijk bereiken met hun video’s? Andere vrouwen motiveren om ook tevreden te zijn met een leven binnenshuis, onder leiding van hun echtgenoot? ‘Ik denk niet dat de meesten per se een hele sterke ideologie aanhangen, waarbij ze een soort samenleving nastreven zoals in The Handmaid’s Tale (populaire dystopische roman van Margaret Atwood en Netflixserie, red.)’, aldus Van den Berg. ‘Als iedereen zo zou gaan leven, verliezen zij immers hun bijzonderheid.’

Ook Begall denkt niet dat zieltjes winnen de drijvende motivatie is van de tradwife, al is er soms wel een relatie met (zeer) rechtse politieke ideeën. ‘Veel jongeren nemen een tijdje een extreme identiteit aan, denk maar aan punks en gothics. Ook deze tradwives zijn veelal jonge vrouwen. Wellicht dat ze er na een aantal jaren achter komen dat thuisblijven en je onderdanig opstellen best ingrijpende gevolgen heeft. Of dat het gewoon heel saai is om de hele dag thuis te zitten. Er is, denk ik, een grote kans, dat ze dan vanzelf weer iets gematigder worden.’