De University of California heeft het contract met Elsevier opgezegd, de grootste uitgever van wetenschappelijke tijdschriften ter wereld. De instelling slaagde er niet in om nieuwe afspraken uit te onderhandelen met de in Amsterdam gevestigde uitgever. Dat liet de instelling onlangs via een statement weten.

De universiteit wilde een verlaging van de abonnements- en publicatiekosten en eiste dat alle publicaties afkomstig van haar onderzoekers meteen openbaar beschikbaar zouden worden. Elsevier wilde hier onvoldoende in mee, aldus de Amerikaanse instelling.

De beslissing zet de wereldwijde discussie over Open Access verder op scherp, het streven om alle wetenschappelijke publicaties openbaar toegankelijk te maken. De University of California is namelijk een van de grootste academische instellingen ter wereld en goed voor zo’n tien procent van al het Amerikaanse wetenschappelijk onderzoek. Het publiceert jaarlijks zo’n 50.000 artikelen, waarvan een vijfde bij Elsevier. Het betaalt naar schatting ruim tien miljoen dollar aan publicatie- en abonnementskosten aan de Nederlandse uitgever.

De stap is een steun in de rug voor universiteiten en onderzoeksfinanciers die al jaren uitgevers onder druk zetten om wetenschappelijke publicaties sneller of meteen openbaar te maken. Onlangs brachten Europese financiers, waaronder NWO, hierover plan S naar buiten. Dat verlangt dat wetenschappers door hen gefinancierd onderzoek vanaf 2020 alleen nog maar publiceren in tijdschriften die volledig Open Acces zijn. Dat betekent dat alle artikelen die hierin geplaatst worden automatisch vrij te lezen zijn.