Feyenoord verloor de klassieker met 2-1, waarna in de stad rellen uitbraken. In Donner zelf, met interviews met de filosofen Joke Hermsen en René ten Bos, werd het geen moment onrustig. Hermsen is de schrijfster van het essay bij de Maand van de Filosofie, Melancholie van de Onrust. Het rumoer buiten vond in Donner toch nog een beschaafde weerklank.

Zwarte melancholie
Zoals het een filosoof betaamt, liet Hermsen zondag de twee kanten van ‘onrust’ zien: enerzijds soms nuttig omdat het mensen in beweging zet, anderzijds problematisch wanneer het omslaat in ‘zwarte melancholie’, lees: wanneer mensen in de greep komen van xenofobie of depressie, of zich gaan afsluiten van de wereld.

‘We zijn met z’n allen te gestrest geraakt’

Volgens Hermsen zijn we ‘met z’n allen te gestrest geraakt’, wat in de politiek tot uiting komt in overhaaste reacties en gebrek aan reflectie. Zij bepleitte een oefening om ‘vrij van onrust’ te worden, en ruimte te nemen om ‘rustig en kritisch na te blijven denken’. Denk zelf na, zo riep ze haar gehoor op. ‘Neem je verantwoordelijkheid om de wereld een beetje beter te maken.’

Leer je vijand kennen
De politiek was zondag geen moment ver weg. René ten Bos, hoogleraar filosofie in Nijmegen en de komende twee jaar Denker des Vaderlands, belichtte de zonzijde van de Trump-politiek. ‘Leer je vijand kennen, daar word je pas echt wijzer van.’ Volgens hem is Trump ‘helemaal niet zo dom als veel mensen denken’. Ten Bos: ‘Er wordt iets zichtbaar dankzij Trump, wat in de samenleving een louterend effect kan hebben.’

Ten Bos noemde als voorbeeld de klimaatpolitiek, een volgens hem onoverzienbaar groot probleem dat door Trump alleen maar urgenter wordt en om een tegenreactie schreeuwt. Je kunt daar heel onrustig van worden, zo kwam Ten Bos terug bij het thema van de filosofiemaand, maar de Denker des Vaderlands prefereert een paradox boven een oproep tot actie. ‘We moeten in onze reactie ook bedachtzaam blijven.’

Na afloop van het interview kreeg Ten Bos bericht van zijn Rotterdamse voetbalvrienden die uithuilden in het café over de verloren wedstrijd. ‘Ik ga daar zo heen voor een biertje’, aldus Ten Bos, zelf fervent voetballiefhebber en fan van FC Twente. ‘Ik moet daar zijn. Ik hoor vanuit het café dat er dringend behoefte is aan een Denker des Vaderlands.’

Zie voor de tientallen activiteiten in het land de website van de filosofiemaand. Hoogtepunt in Nijmegen is de Nacht van de Filosofie op vrijdag 21 april, met onder meer opnieuw een optreden van René ten Bos.