Je hoeft niet meteen de hele wereld te verbeteren, maar doe iets! Na de oproep van theatermaker Lucas De Man vorige maand ging Vox op zoek naar drie studenten die het goede voorbeeld geven. Met als tweede Madelief Lenders, masterstudent behavioural science, die met haar collega's van theatergroep WOW-EFFECT de persoon achter de vluchteling laat zien.

Waarom wilden jullie een toneelstuk maken over vluchtelingen?
Madelief Lenders: ‘Toen we op zoek waren naar ideeën voor een nieuw toneelstuk stonden alle media bol van vluchtelingen. Maar veel mensen hebben geen flauw idee wat ze zich daarbij moeten voorstellen, vandaar dat we een voorstelling wilden maken waarin niet de situatie van vluchtelingen centraal staat, maar juist de persoon erachter.’
Tanya de Kruijff (regisseur): ‘Mensen praten vaak over vluchtelingen als over de opwarming van de aarde, als een ‘ding’. Maar je hebt het over mensen zoals jij en ik met verhalen en gevoelens.’

Hoe zijn jullie te werk gegaan?
Huzefa Zavery (acteur): ‘We bezochten vluchtelingenkampen in Nederland en Duitsland om inspiratie op doen bij vluchtelingen, een intensief proces waar veel verhalen langskwamen. Hoe meer mensen we spraken, hoe sterker ons besef om aan die verhalen gehoor te willen geven. Bijvoorbeeld van de man die moest kiezen tussen weggaan bij zijn geliefden op zoek naar een betere toekomst of blijven met de constante dreiging van dood. Of van een vrouw die hier geïsoleerd raakte en wordt uitgescholden op straat. Dat hebben we verwerkt in vijf sketches. Daarnaast spraken we een man met zo’n krachtig verhaal over liefde, verlies, teleurstelling en hoop, dat we besloten zijn hele verhaal te vertellen. Hij is een vluchteling uit Egypte die alles achterliet en ondanks alle onzekerheden blijft vechten, positief blijft over de toekomst. Heel inspirerend, dat raakte ons allemaal.’
Lenders: ‘Tijdens het schrijven en repeteren heb ik me vaak afgevraagd of we wel recht deden aan de vluchtelingen in het stuk. Zeker toen Sasila, zelf vluchteling, bij de repetities kwam kijken, dacht ik: “Wie ben ik om iets over vluchtelingen te schrijven?” Gelukkig was hij heel positief.’

En hoe ging de opvoering?
Zavery: ‘Het eerste optreden was emotioneel uitputtend. Het verhaal en de emoties kwamen hard binnen als speler. We moesten daarna echt even op adem komen.’
Lenders: ‘Er was een punt tijdens de eerste voorstelling waar we achter de schermen mensen hoorden sniffelen. “Zijn ze nou aan het huilen?” vroegen we aan elkaar. Dat was het moment dat we beseften dat we een snaar hadden geraakt en iets bijzonders hadden neergezet.’
De Kruijff: ‘De twee voorstellingen in Nijmegen speelden we vooral voor een Nederlands publiek, afgelopen november hebben we ook een voorstelling gedaan in Kleef, waar veel vluchtelingen bij waren. Het mooiste compliment was hun ontroering. “We zijn blij dat ons verhaal nu wordt verteld,” zeiden ze.’
Lenders: ‘We dachten dat het na twee optredens voorbij zou zijn, maar het publiek zei dat we het niet hier bij moesten laten. Dat we een boodschap hebben die het waard is om te verspreiden.’

Wordt het verhaal verder verspreid?
Sufian Sasila (muzikante en vluchteling): ‘Een oud-speler zit nu in Rome, die is bezig om een locatie te vinden om daar te spelen. Dat lukt alleen als we genoeg geld bij elkaar kunnen halen, daar zijn we nou hard mee bezig.’
De Kruijff: ‘Inmiddels heeft de Hogeschool Arnhem en Nijmegen ons gevraagd voor de Internationale week, en willen vluchtelingen in Oss en Kleef het stuk nog graag zien. We verkennen ook de mogelijkheden voor een film. Als het aan mij ligt reizen we met dit toneelstuk de hele wereld over. Maar ja, waar haal je het geld vandaan?’

Meer informatie over het toneelstuk vind je hier. Om een indruk te krijgen, zie de trailer: