Alleen een IQ-test is niet voldoende

27 apr 2017

IQ-tests worden veel gebruikt bij het vaststellen van diagnoses, maar meten lang niet alles wat ze zouden moeten meten. Dat zegt psychologe Loes van Aken, die volgende maand promoveert. Zij pleit voor meer aandacht voor het denkproces.

Stel, je krijgt tijdens een IQ-test de opdracht om met verschillende blokjes een figuur na te maken. Je schuift de blokjes in elkaar, maar opeens wordt duidelijk dat de aanpak niet goed is. Je begint opnieuw en lost de puzzel vervolgens in één keer op.

‘Je zou zeggen dat die proefpersoon de test vrij goed heeft gedaan, maar er komt in dit geval toch een lage score uit, omdat aan het begin veel tijd verloren is gegaan’, zegt psychologe Loes van Aken, die op de Radboud Universiteit onderzoek doet naar intelligentie. ‘De score kan in dit geval net zo laag zijn als iemand die aan het begin al helemaal vastloopt.’

Intelligentie
Het typeert volgens Van Aken dat taken uit een IQ-test lang niet alles meten wat ze zouden moeten meten. Net als bij veel andere IQ-tests is er volgens de onderzoeker in dit voorbeeld te veel focus op de eindscore, maar te weinig op de zogeheten ‘executieve functies’. ‘Hierbij gaat het om de stappen die iemand in zijn brein maakt om tot een juiste oplossing te komen. De IQ-tests zoals die nu gebruikt worden, zeggen daar weinig tot niets over. Terwijl dat juist een belangrijk onderdeel is van het intelligentieniveau. Een IQ-score zegt dus niet alles over de intelligentie van een persoon.’

Voor haar promotieonderzoek onderzocht Van Aken theorieën en eerdere studies over intelligentie en koppelde die aan de bestaande IQ-tests. Die tests worden, zo vertelt Van Aken, dagelijks gebruikt in onderzoek bij psychiatrische patiënten en bijvoorbeeld bij mensen met een depressie.

Denkvermogen
‘Iemand die een test gewoon niet begrijpt en iemand die heel impulsief is en dus wat langer over een test doet, zouden nu op dezelfde uitkomst kunnen uitkomen. Het heeft natuurlijk gevolgen als voor beide personen dezelfde behandeling wordt geadviseerd, terwijl hun intelligentie veel van elkaar verschilt’, zegt Van Aken. ‘Begrijp me niet verkeerd: de IQ-test is nog steeds het beste dat we hebben om intelligentie te meten. Maar we zouden er geen genoegen mee moeten nemen.’

De psycholoog pleit verder voor meer aandacht voor het denkproces bij het opstellen van een diagnose en het advies voor behandeling. ‘Een diagnose stelt nu vaak alleen een classificatie van het gedrag vast, bijvoorbeeld een depressie. Ik zou graag zien dat daar een functionele omschrijving van het denkvermogen bij komt, zodat dat meegenomen kan worden bij de keuze voor een behandeling voor een patiënt.’ / Mitchel Suijkerbuijk

Dit is een aangepaste versie van een artikel dat gisteren in De Gelderlander verscheen. Loes van Aken promoveert op 12 mei aan de Radboud Universiteit.

4 reacties

  1. Irmgard Jacobs schreef op 14 januari 2018 om 19:53

    http://www.testresearch.nl/tstdiagn/waaniq.html Zelfs de maker van de IQ test Peter Tellegen weet dat”n test een momentopname is. Kinderen die te laag scoren krijgen niet eens meer 2F aanbod aangeboden tijdens hun leerplicht.. zelfs niet als eindonderwijs.
    Dit terwijl je volgens OCW, 2F minimaal nodig hebt om mee te kunnen doen in Nederland. Ouders wordt dit niet verteld ..Handig scoren voor mensen die er hun geld mee verdienen… kassa. Helaas bewuste onder stimulering van kinderen in een afhankelijkheidspositie na een te lage IQ score Dit alles onder de noemer hulp . ipv meer aanbod of ten minste regulier aanbod krijgen ze veel veel minder aanbod . omgedraaide wereld.
    http://onderwijsjongekind.nl/artikelen/verbreding-en-verdieping/theorieen-en-modellen/het-pygmalion-effect.html
    Een IQ test test niet de intelligentie Intelligentie is geen testuitslag
    De mythe van het IQ
    https://hkoppies.wordpress.com/2014/01/28/de-mythe-van-het-iq/

  2. Irmgard Jacobs schreef op 14 januari 2018 om 21:20

    From: peter tellegen

    Sent: Thursday, March 19, 2015 8:38 PM

    To: Irmgard Jacobs

    Subject: Re: vragen over IQ-test en het onderwijs van uw zoon, kenmerk 742454 zich zelf waar makende voorspelling ONVERANTWOORDELIJK ONDERWIJS

    Geachte Irmgard Jacobs,

    Beslissingen over onderwijs en beroep dienen nooit het criterium te zijn. Deze tests zijn bedoeld als hulp bij de advisering. Aan de IQ-score zijn zoveel beperkingen gebonden dat zij nooit als kenmerk van de persoon kunnen worden beschouwd. Ik heb hierover geschreven in het artikel “De Waan van het IQ” dat te vinden is op http://www.testresearch.nl

    Het meest effectief om hier iets aan te doen zou het voeren van rechtszaak zijn tegen de persoon/instantie die het IQ verkeerd gebruikt waardoor degeen die is getest schade leidt. Dit is echter niet zo gemakkelijk om op te zetten en zelf heb ik daar nu ook geen tijd voor.

    Met vriendelijke groet,

    Peter Tellegen

    2015-03-19 19:10 GMT+01:00 Irmgard Jacobs :

  3. irmgard jacobs. schreef op 30 mei 2022 om 16:45

    Martine F. Delfos https://www.bol.com/nl/nl/p/het-iq-en-de-intelligentie/9300000002338165/?Referrer=ADVNLGOO002008J-G-114976568637-S-861461645656-9300000002338165&gclid=EAIaIQobChMIuIDIlrmH-AIVGp7VCh02bgnPEAQYASABEgJpCPD_BwE
    Dr. Martine F. Delfos is psycholoog/therapeut/wetenschapper en is onder andere gespecialiseerd in het werken met meervoudig getraumatiseerde kinderen en volwassenen. Zij werkt onder andere binnen de jeugdhulpverlening en verzorgt nascholing aan psychologen, orthopedagogen, artsen, maatschappelijk werkers en groepsleiders.
    Alles van Martine F. Delfos
    Samenvatting
    Paul Stoffer MSc & ir. Norbert Groot: “Het genie Alfred Binet uit de negentiende eeuw is de grondlegger van het psychologisch onderzoeken van de intelligentie. De intelligentietests van de eenentwintigste eeuw behelzen nog steeds de subtests die hij ontwierp. In Het IQ en de intelligentie neemt Martine Delfos ons mee naar de psychologische geboorte van het onderzoeken van intelligentie bij Alfred Binet, aan het einde van de negentiende eeuw. Vanaf daar maken we een onwaarschijnlijke, indrukwekkende en fascinerende psychologische en historische reis, waarbij het opsporen van zwakke plekken bij leerlingen via de intelligentietests en het IQ al snel verwijderd raakten van de oorspronkelijke visie van Binet. Zwakke kanten ontdekken, daarvan de oorsprong onderzoeken en het begeleiden van die zwaktes verandert in het selecteren van mensen op intelligentie. Maar kan dat wel? Meten we wel wat we denken te meten en kennen we de gevolgen? Na honderd jaar onderzoek is het antwoord: nee! Vanuit een historisch perspectief kijkt Martine Delfos naar het IQ en de intelligentietest om de lastigheden in het heden beter te begrijpen. Daarbij wekt zij Alfred Binet, als belangrijke pionier, weer tot leven, waardoor een honderd jaar oud inzicht opnieuw, of zelfs voor het eerst, kan worden begrepen. De ervaren kennis van toen gaat zo niet verloren maar herleeft. Al meer dan honderd jaar heeft wetenschappelijk onderzoek bewezen dat wat Alfred Binet beweerde, wetenschappelijk gezien juist is. Meer dan honderd jaar na zijn dood heeft honderd jaar evidence-based onderzoek bewezen dat de intelligentietest niet de intelligentie meet en de IQ-score geen maat is voor intelligentie. Vanuit haar eigen overstijgende inzicht en denken, wordt een waarde blootgelegd in wat denkers en wetenschappers voor ons al hebben bedacht. En niet zonder belangrijke reden, want de dwaling blijft zich voortzetten rond het overgeneraliseren van testuitslagen, het foutief diagnosticeren van verstandelijke beperking en het diagnosticeren van de intelligentie van mensen met autisme. Dit heeft tot gevolg dat deze mensen verkommeren doordat niet wordt aangesloten bij hun mogelijkheden. Het is de aanleiding geweest om dit belangrijke boek te schrijven. Het is de hoogste tijd om niet langer de ogen te sluiten, maar de waarheid onder ogen te zien en een nieuwe manier van intelligentieonderzoek te ontwikkelen, waarvoor de eerste schreden al zijn gezet.” Het IQ en de intelligentie is deel 19 van de PICOWO-serie, wetenschappelijke onderzoeken met theorieën en modellen ontwikkeld vanuit het Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (PICOWO).

    Iedereen is er beter van geworden, behalve de mensen waar het om ging. Een tweede kans…niet na een IQ test … met 7 jaar afgeschreven i.p.v ondersteuning bij de dingen waar je moeite mee hebt, die bleken uit de IQ test.
    Bewuste onder stimulering , zo kun je nooit verder komen en dat noemt men dan hulp!

  4. irmgard jacobs. schreef op 30 mei 2022 om 17:09

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!