Nijmeegse astronomen die onder leiding van Heino Falcke zwarte gaten bestuderen, krijgen een eigen expertisecentrum: het Radboud Radio Lab. Het college van bestuur heeft toegezegd er 1,3 miljoen euro voor uit te trekken.  

Sterrenkundehoogleraar Heino Falcke ontving de afgelopen jaren prijzen en subsidies (waaronder de Spinozapremie) om zijn onderzoek naar zwarte gaten uit te breiden. De grootste uitdaging nu is om een zwart gat in het centrum van ons melkwegstelsel, of althans de rand ervan, in beeld te brengen. Het zou het eerste tastbare bewijs zijn voor het bestaan van zwarte gaten.

‘Hoewel de meeste astronomen geloven dat zwarte gaten bestaan, heeft eigenlijk niemand er ooit een gezien’, zei Falcke bij de toekenning van een Europese subsidie van veertien miljoen euro voor het project – BlackHoleCam – in 2013.
De techniek die Falcke wil gebruiken om een zwart gat in beeld te brengen heet radio-interferometrie. Sterrenkundigen combineren daarbij metingen van radiotelescopen over de hele wereld. Het Radboud Radio Lab gaat het project ondersteunen met onder meer softwareontwikkeling en elektronica die nodig is voor de dataverwerking.

Telescoop
‘In ons netwerk van telescopen mist nog één telescoop, een schotel die ergens in de buurt van Zuid-Afrika moet komen te staan’, zegt sterrenkundedocent Marc Klein Wolt. ‘We willen daarvoor geld inzamelen. Ik ben met bedrijven aan het praten die willen investeren in technieken voor de bouw van zo’n telescoop. Dat gaat veel makkelijker als je een plek hebt, een expertisecentrum, waar je mensen mee naar toe kunt nemen.’

De Nijmeegse astronomen hebben inmiddels een leidende rol in verschillende internationale projecten op het gebied van metingen met radiotelescopen. Met het nieuwe lab willen ze hun positie uitbouwen. Klein Wolt wordt algemeen directeur van het Radboud Radio Lab, Heino Falcke wetenschappelijk directeur.

Het eerste concrete doel is de ondersteuning van BlackHoleCam, maar Klein Wolt wil zich niet beperken tot zwarte gaten. Hij hoopt sterrenkundigen over de hele wereld technische ondersteuning te bieden bij hun projecten. ‘Zie het als een plek waar sterrenkundigen terecht kunnen die een goed wetenschappelijk idee hebben. Wij kunnen ze helpen met onze kennis en ons uitgebreide netwerk van bedrijven en instituten.’ / Martine Zuidweg