Het is nog een keer gelukt. Het softwareprogramma Bonaparte, op de Nijmeegse campus ontwikkeld, heeft nog een slachtoffer van de Watersnoodramp uit 1953 geïdentificeerd. Bijzonder aan deze identificatie is dat het is gebeurd op basis van DNA van tweedegraads familieleden, namelijk twee nichten van het slachtoffer.

‘Het is bijzonder omdat de verwantschap moelijker is vast te stellen naarmate de afstand tussen personen in een stamboom groter wordt’, zegt Willem Burgers van de onderzoeksgroep Biofysica, die Bonaparte ontwikkelde.

Het geïdentificeerde slachtoffer is de destijds 38-jarige Maartje Verhelst uit Nieuwerkerk.  Ze is geïdentificeerd aan de hand van DNA-materiaal van twee nichten van 54 en 61 jaar. Dagblad Trouw meldt dat Verhelst op het punt stond om te gaan trouwen toen ze verdronk op die fatale februaridag in 1953. De volgende dag al zou ze in het huwelijk treden. Haar verloofde, die tijdens de ramp op de dijk bij Nieuwerkerk stond, moet haar hebben gezien in het water, vertelde een destijds vijftienjarige overlevende de krant.

De stoffelijke resten van Verhelst werden nog niet zo lang geleden opgegraven, na een tip van bewoners van Ouwerkerk dat zich onder het Watersnoodmonument op de begraafplaats in het dorp een graf bevond. Bij de gemeente was dat niet bekend. In december 2013 werd het graf gevonden en opengemaakt. ‘Blijkbaar is ze als symbool voor alle slachtoffers daar begraven”, zegt de burgemeester van Schouwen-Duiveland in Trouw.

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) is nu een paar jaar bezig met de opsporing van een groep van zo’n dertig slachtoffers van de Watersnoodramp waarvan de lichamen nooit zijn geïdentificeerd. Het onderzoek vlot niet erg, omdat te weinig nabestaanden hun erfelijk materiaal willen afstaan voor onderzoek.

Verwantschap
DNA van directe familieleden geeft de meeste kans op succes. Als die niet voorhanden is en alleen tweedegraads familieleden beschikbaar zijn, is het van belang dat meerdere personen hun DNA afstaan om zeker te zijn van een verwantschap. Het DNA heeft dan immers minder overeenkomsten met dat van het slachtoffer. Burgers: ‘Vandaar dat het NFI en de politie nu erg hun best doen om dit in de media te krijgen, in de hoop dat zoveel mogelijk nabestaanden hun DNA-materiaal afstaan.’

Eerder werd met behulp van het rekenprogramma van Burgers een vrouw uit Kruiningen geïdentificeerd die tijdens de ramp 41 jaar was. Haar inmiddels 77-jarige zoon had DNA verstrekt.

De internationale politieorganisatie Interpol gaat ook gebruik maken van Bonaparte. De software moet Interpol helpen bij het vaststellen van de identiteit van vermiste personen./ Martine Zuidweg

Een artikel over de rol van Bonaparte bij de identificatie van de slachtoffers van de Watersnoodramp verscheen eerder in Vox en op Voxweb.nl