-
Foto: Dick van Aalst
De hoogleraar Psychologie die tussen 2017 en 2020 een studente bestookte met ongepaste appjes, verlaat per 1 april de Radboud Universiteit. Hij heeft zijn ontslag ingediend. Of zijn vertrek verband houdt met het externe onderzoek dat naar hem is uitgevoerd, kan de decaan niet bevestigen.
In september 2023 onthulde radioprogramma Argos dat een hoogleraar Psychologie tussen 2017 en 2020 een studente bestookte met ongepaste appjes, waardoor ze in een burn-out belandde. Van de toenmalige decaan kreeg de hoogleraar een waarschuwing die aan zijn personeelsdossier werd toegevoegd.
Na de radioreportage ontstond er veel commotie op de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Het faculteitsbestuur stelde naar aanleiding van nieuwe meldingen en signalen een extern onderzoek in naar de hoogleraar. Hij verscheen sindsdien niet meer op de werkvloer.
De hoogleraar in kwestie heeft nu zelf ontslag genomen, vertelt decaan Evelyn Kroesbergen desgevraagd. Per 1 april werkt hij niet meer aan de Radboud Universiteit.
‘Het waren vooral mannen die de hogere functies bekleedden’
Of er een verband is tussen de Argos-uitzending en het vertrek van de hoogleraar, kan de decaan niet bevestigen. Of er een vaststellingsovereenkomst (met een eventuele afkoopsom) is overeengekomen met de hoogleraar evenmin. De hoogleraar zelf wil ook niet ingaan op zijn vertrek. Hij laat in een kort bericht aan Vox weten op dit moment niet open te staan voor een interview.
Medewerkers van de afdeling waar hij werkte, zijn vorige week ingelicht over het vertrek. ‘Ik heb hierover vragen van collega’s beantwoord’, zegt Kroesbergen.
Geen grond voor ontslag
Het externe onderzoek, dat door Berenschot werd uitgevoerd, ging van start in januari 2024 en was in mei afgerond. Het eerste deel van het onderzoek ging over de meldingen rondom de hoogleraar. Het enige dat Kroesbergen daarover kan zeggen, is dat er ‘geen nieuwe bezwarende feiten naar boven kwamen die tot arbeidsrechtelijke gevolgen hebben geleid’.
Met andere woorden: er was geen grond om de hoogleraar de laan uit te sturen. Wel ging het faculteitsbestuur in gesprek met de hoogleraar over de uitkomsten van het onderzoek en zijn toekomst op de universiteit.
Mannen en vrouwen
De onderzoekers van Berenschot beperkten zich niet tot de hoogleraar alleen. Ze keken ook naar de sociale onveiligheid en de cultuur op de afdeling. Daar schortte het nodige aan. ‘Heel wat leidinggevenden waren zich in de onderzochte periode (2017-2020, red.) nog niet bewust van de machtspositie die ze hadden’, aldus Kroesbergen. ‘Bovendien waren het vooral mannen die de hogere functies bekleedden, terwijl de meeste UD’s en promovendi vrouwen waren. Dat versterkte het gevoel van ongelijke machtsrelaties.’
Op de afdeling maakten mannen onder elkaar weleens opmerkingen die niet erg vrouwvriendelijk waren. ‘In die tijd werd dit soort opmerkingen misschien niet door iedereen als fout gezien, maar door sommigen zeker wel zo gevoeld. Het gaat niet alleen over gender, maar ook om inclusie in het algemeen. Dit soort dingen hebben we allemaal opgepakt in ons programma sociale veiligheid.’
Inmiddels is het volgens Kroesbergen veel beter gesteld met de cultuur op de afdeling. ‘Het onderzoeksbureau heeft aangegeven dat vervolgonderzoek niet nodig was. We zitten inmiddels met de faculteit en de hele universiteit in een verbetertraject rondom sociale veiligheid. We zijn hier allemaal veel alerter op geworden.’
Sociale veiligheid
Ook de procedures rondom sociale veiligheid zijn volgens de decaan inmiddels beter. ‘Ten tijde van deze casus waren melders soms nog afhankelijk van hoe individuele personen op de faculteit de melding al dan niet oppakten of afhandelden. Inmiddels is er veel meer bewustwording en kennis over het onderwerp gekomen en daardoor worden meldingen nu heel zorgvuldig opgepakt in afstemming met HR, juristen, vertrouwenspersonen en, indien nodig, het college van bestuur.’
‘Dit soort zaken zijn altijd ingewikkeld en er zijn vaak alleen maar verliezers’
Idealiter, aldus de decaan, was de zaak sneller afgehandeld. Tussen de Argos-aflevering en de uiteindelijke afronding zat uiteindelijk anderhalf jaar. ‘We wilden zorgvuldig te werk gaan. Misschien hadden we nog striktere afspraken kunnen maken met het onderzoeksbureau om het onderzoek te versnellen.’
De vraag of Kroesbergen tevreden is met de uitkomst, vindt ze moeilijk te beantwoorden. ‘Daar zijn verschillende antwoorden op te geven. Ik ben er tevreden over dat het gesprek over sociale veiligheid hierdoor op gang is gekomen en we weer een stap verder zijn gekomen in het creëren van een sociaal veilige cultuur. Aan de andere kant zijn dit soort zaken altijd ingewikkeld en zijn er vaak alleen maar verliezers.’
Pensioen
In zijn korte reactie laat de hoogleraar weten dat hij niet openstaat voor een interview. ‘Veel te zeggen is er overigens ook niet. Ik werkte nog maar een dag in de week op de universiteit en had enkele jaren geleden al besloten met pensioen te gaan op het moment dat mijn laatste promovendus klaar was. Die is nu klaar. Zo komt het nog best mooi uit.’
Anton van Rijn schreef op 12 maart 2025 om 23:55
“Heel wat leidinggevenden waren zich in de onderzochte periode (2017-2020 red.) nog niet bewust van de machtspositie die ze hadden.”
Als hier nu had gestaan (1917-1920) dan had ik dat mogelijk geloofd, alhoewel…
Sarah schreef op 13 maart 2025 om 12:42
Dan hoop ik maar dat die ‘laatste promovendus’ geen promovenda was….
Marieke schreef op 13 maart 2025 om 17:26
Wat is de naam van de hoogleraar? Waarom wordt een dader zo beschermd?
Henning schreef op 13 maart 2025 om 21:49
Omdat ook ‘daders’ grondrechten hebben. Dat is een beetje de kern van een rechtsstaat die in Nederland inmiddels helaas m.i. wel een beetje wordt ondermijnt maar gelukkig nog steeds bestaat.
Theo schreef op 14 maart 2025 om 09:28
Mooie reclame voor de Netflix-serie “De F*ckulteit”! Tja, macht corrumpeert…..
Jack schreef op 14 maart 2025 om 19:25
“Zo komt het nog best mooi uit.” Ik ken peuters die meer verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun gedrag dan deze man.
Tvis schreef op 14 maart 2025 om 19:31
Precies die serie. Ja, de rest keek toe en deed niks.
AD schreef op 19 maart 2025 om 14:22
Nou ja… keek toe…
Het Berenschot-“onderzoek” is zeer beperkt en keek juist niet naar hoe er destijds is omgegaan met deze casus. Er is met een handvol mensen gesproken en de uitkomsten worden niet gedeeld, behalve mondeling door de huidige decaan die gebonden is aan allerlei geheimhoudingsafspraken. Binnen de opleiding psychologie en de betreffende afdeling was niemand (zelfs directeuren en afdelingshoofden niet) destijds op de hoogte omdat de toenmalige decaan (ene Michiel Kompier, zie andere artikelen) niets over de klacht, het gedrag of de hoogleraar heeft gedeeld, maar heeft stilgehouden. Geruchten ja, toekijken nee.
Paul Voestermans schreef op 27 maart 2025 om 16:25
Gelukkig komt er zo ook een einde aan het controversiële onderzoek aan ‘priming’ en de hausse aan onzalig geëxperimenteer.
In de hoogtij dagen van die hype werd geld van cultuurpsychologie naar dit soort sociale psychologie overgeheveld olv.de toenmalige hoogleraar. Even nog mocht de hoogleraar godsdienstpsychologie de kar naar het sluitstuk voor dit vak trekken en werd cultuurpsychologie doodgeknepen in ‘wetenschap’ die toen door het bestuur hoger werd aangeslagen dan cultuurpsychologie. Onder deze vertrekkende hoogleraar werd het vak dat vanaf 1953/6 (?) een heel eigen niche had om zeep gebracht.
Psychologisch onderzoek naar cultuur dat in feite destijds bezig was de weg te bereiden voor een benadering van minderhedenvraagstukken waarin het cultuuridee afkomstig uit koloniale tijden grondig werd gekritiseerd, bestond aan de RU – na het bijna 50 jaar te hebben uitgehouden – niet meer.