Een bestuursjaar, commissiewerk of een honoursprogramma. ‘Kwetsbare studenten’ doen er minder vaak aan mee en de langstudeerboete gaat dit verschil alleen maar groter maken, vreest het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) op basis van nieuw onderzoek.

Studeren is meer dan je studiepunten behalen, vindt het ISO. Studenten ontwikkelen zich ook dankzij de dingen naast hun opleiding. Ze doen bijvoorbeeld een bestuursjaar of ze storten zich op de medezeggenschap. Anderen doen een honoursprogramma. Het helpt bij het opbouwen van een netwerk, het ontwikkelen van vaardigheden en het ontdekken van interesses.

Maar lang niet alle studenten kiezen hiervoor. Sommigen hebben gewoon geen interesse, maar anderen voelen zich belemmerd, blijkt uit onderzoek van ResearchNed in opdracht van het ISO. Het bureau vroeg bijna 6.400 studenten naar hun overwegingen.

Wieg

Het maakt uit waar je wieg stond, is een van de conclusies uit het onderzoek. Studenten van niet-westerse afkomst aarzelen iets vaker dan anderen om zich aan zulke ‘extracurriculaire’ activiteiten te wagen. Hetzelfde zie je bij de groep studenten zonder hoogopgeleide ouders. Het scheelt steeds een paar procentpunt.

Ze willen geen studievertraging oplopen of maken een financiële afweging, blijkt uit hun antwoorden in de enquête. Hierover staan geen details in het rapport, maar misschien kunnen ze niet zonder een bijbaan of durven ze geen studielening af te sluiten.

Het is precies waar het ISO zich zorgen om maakt. De kloof zal alleen maar dieper worden met de komst van de langstudeerboete, die ongeveer 95 duizend studenten per jaar gaat treffen. Het kabinet wil dat ze drieduizend euro extra collegegeld gaan betalen zodra ze meer dan een jaar zijn uitgelopen in hun bachelor- of masteropleiding.

“Studenten die een bestuursjaar doen leveren een onmisbare bijdrage aan het studentenleven in hun stad”

Geldzorgen spelen bijvoorbeeld een rol bij 42 procent van de studenten met een niet-westerse migratieachtergrond, zeggen degenen die niet aan zulke activiteiten beginnen. Bij studenten van Nederlandse herkomst is dat 30 procent.

Eerste verkenning

De onderzoekers plaatsen wel een kanttekening bij de percentages die ze noemen. Er hebben naar verhouding weinig universitaire studenten, weinig eerstejaars, weinig vrouwen en weinig studenten met hoogopgeleide ouders meegedaan. Het rapport geeft wel een beeld, maar het gaat om een eerste verkenning, schrijven de onderzoekers.

Het ISO ziet vooral een argument tegen de langstudeerboete. ‘Het is onaanvaardbaar dat een steeds grotere groep studenten deze betekenisvolle kansen misloopt’, zegt voorzitter Mylou Miché.

Het gaat niet alleen om deze studenten zelf, voegt de organisatie hieraan toe, want anderen profiteren ook van hun inspanningen. “Studenten in de medezeggenschap leveren bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het onderwijs”, staat in een persbericht, “en studenten die een bestuursjaar doen leveren een onmisbare bijdrage aan het studentenleven in hun stad.”

Protest

Afgelopen vrijdag gingen honderden studenten in Den Haag de straat op om te protesteren tegen de langstudeerboete. Daar was het ISO ook bij. Vandaag debatteert de Tweede Kamer met minister Eppo Bruins over de bezuinigingen en de positie van studenten.