In de theaterwereld wordt nog maar eens Aktie Tomaat herdacht: het verzet tegen het verroeste elitetheater, dat in de herfst van 1969 begon met het gooien van een tomaat in een Amsterdamse schouwburg.

Zelf herdenk ik Aktie Tomaat maar liefst elk jaar. Dan geef ik namelijk een uur lang college over de bio-sociale geschiedenis van de tomaat, als onderdeel van mijn favoriete vak: geschiedenis van de biologie. Ik deel dan tomaten uit, om het geheugen te steunen en ook om mijzelf een binnenpretje te bezorgen, want in de zaal wordt de knipoog naar 1969 natuurlijk nauwelijks nog herkend.

Ik leef me echt uit in dat vak. Eigenlijk probeer ik er ook theater van te maken, met dramatische hoogtepunten, een koffer vol rekwisieten, spanningsbogen en tragische verhalen. Niet zelden moet ik na afloop van twee uur heftig schmieren, bezweet een kwartiertje bijkomen.

Studenten vinden het geweldig, waar mijn ijdele ikje dan weer grote voldoening uit haalt. Het gestimuleerde ego stuwt me vervolgens naar nog intenser effectbejag en meer drama in de volgende editie.

Het hele vak culmineert in een moralistisch hoogtepunt – zoals dat betaamt in amateurtheater. Zeven weken lang bouw ik op naar een centrale boodschap, een levensles die ik er bij de studenten hoop in te rammen, samengebald in één woord (dat ik hier natuurlijk niet kan verklappen).

Soms kom ik studenten nog wel eens tegen, een paar jaar later. Tot mijn ontsteltenis kunnen ze zich dan dat éne woord doorgaans niet herinneren. Dat van die tomaten, dat blijft wél hangen. (Die malle Halffman, met zijn koffer en zijn tomaten.) Het zou me eigenlijk niet moeten verbazen. Het is immers bekend dat het leereffect van hoorcolleges minimaal is.

Maar blijven nou echt alleen de theatrale trucjes hangen? Moet ik mijn grootste succesnummer onttakelen en overnieuw beginnen? Mijn ijdelheid staat het niet toe en gelooft liever de vakevaluaties dan dat ik slechts publieksvermaak bied.

Ik denk eigenlijk dat je als docent maar weinig grip hebt op wat er uiteindelijk beklijft, in tegenstelling tot onze boekhouding vol afgevinkte leerdoelen. Misschien is die onbepaaldheid juist goed en eigen aan academische vorming.

En anders zijn er altijd nog tomaten.

Lees alle columns van Willem Halffman