New York, 1988. Als masterstudent moet ik een paper schrijven en ik snap het niet. Ik heb bedongen dat ik een opdracht mag maken omdat ik niet van tentamens houd, maar  wanneer moet ik nu precies inleveren? Hoeveel woorden? Ik moet het de professor even vragen, maar de colleges zijn afgelopen en het rooster voor haar ‘office hours’ is volgeboekt. Geen nood: ik bel haar thuis wel even, want ze heeft ons haar nummer gegeven. (Klinkt het al vreemd?)

Dus ik bel. Een man neemt de telefoon op.  ‘Hello?’ Ik besef plots dat ik haar man aan de lijn heb: Merton! Voor wie geen socioloog is, betekent dat misschien niet zo veel, maar Robert Merton was een reus in de twintigste-eeuwse sociale theorie. Bovendien was hij de grondlegger van de wetenschapssociologie, het specialisme dat mij nu net interesseerde. Niet dat hij nou zo’n publicatiekanon was. Zijn verzamelde werk is gebundeld in een drietal boeken – meer is het niet. (Kom daar nu maar eens mee weg.) Ik was het overigens op vrijwel alle vlakken grondig met hem oneens, maar voor mij verdiende niemand meer respect.

Ik was sprakeloos en stamelde wat over terugbellen en zo, en dat was het dan: mijn gesprek met de legende. Tuuuut.

Nederland, 2018. Ik ben inmiddels hoofddocent. Ik trek het niet als studenten me zomaar bellen, laat staan thuis. Ik heb er tenslotte honderden en als ze allemaal even gaan bellen, dan doe ik de hele dag niets anders meer. Mail me maar. En individuele opdrachten? Dat is veel te arbeidsintensief, sorry. Volgend jaar is er weer een tentamenkans. Ik denk er niet eens aan mijn eigen hoogleraar zomaar thuis te bellen. Die zit daar waarschijnlijk eindelijk eens ongestoord een artikel te redigeren. We doen ons best, hoor, maar druk, druk.

Wat een contrast hè? Misschien is het omdat we nu email hebben, of omdat ik even mocht proeven van de voorrechten van de elite. Men zegt tegenwoordig dat maatwerk onbetaalbaar is, of beroept zich op de publicatiedruk, of studentenaantallen. Maar persoonlijke aandacht, tijd nemen om samen door te praten tot de kern, om te twijfelen, om je af te vragen: waarom? – misschien is dat eigenlijk wel de kern van ons werk. Dreigen we die kern weg te gooien om universiteiten overeind te houden?

Lees alle columns van Willem Halffman