Overal schrikken accountants en ICT’ers ’s nachts wakker, badend in het zweet, terwijl ze schreeuwen: ‘Oh nee, drie cent van mijn jaarlijkse box 3-belasting naar een archeoloog!’

Als ik sommige geesteswetenschappers hoor praten over wetenschapscommunicatie, dan lijkt dit drama zich af te spelen in vele slaapkamers van hardwerkende Nederlanders. De belastingbetaler is niet meer overtuigd van onze meerwaarde, en wil niet meer voor ons betalen. Ja, techniek en harde wetenschap, daar willen ze nog wel een blauwe envelop voor ontvangen. Maar geschiedenis… De oplossing, zo zeiden de schuldbewuste alfa’s tijdens de Ware Opening in Leiden: we moeten het nog beter uitleggen. Beter uitleggen, dat zei de PvdA ook.

Vorig semester was letterkundige en Cambridge-don Stefan Collini te gast bij onze Faculteit der Letteren. In zijn boek What are universities for? stelt hij dat politici en (geestes)wetenschappers worden geplaagd door een boogeyman: de belastingbetaler. Maar net als bij de harige monsters die zich verstoppen in de kasten van kinderkamers, betwijfelt Collini of deze boogeyman wel bestaat. Hij ziet bij het grote publiek een veel grotere interesse in de (geestes)wetenschap dan politici verwachtten. Hij heeft gelijk.

Alle mediaoptredens van mijn collega’s op de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur laten zien dat Nederlanders dol zijn op onze ontdekkingen. Twee taalkundigen hebben de ‘mediabingo’ inmiddels uitgespeeld, inclusief de heilige graal van de wetenschapscommunicatie: Hart van Nederland. Als je tussen het seksleven van Dave Roelvink en de botoxinjecties van Yolanthe door over digitale taalontwikkeling en vloekvocabulaires mag vertellen, dan zegt dat toch wel iets.

Tijdens het Radboud Invites-festival vorig jaar leidde ik mijn ouders rond over de campus. Mijn vader wilde dolgraag naar de sterrenwacht bovenop het Huygensgebouw. Toen we er aankwamen stond er een lange rij voor de telescoop. Ze wilden allemaal een kijkje in het heelal nemen, die hardwerkende, belastingbetalende ouders en hun popelende kinderen. Door dat gigantische apparaat dat waarschijnlijk tonnen heeft gekost.

Wie weet kunnen we over decennia helium-3 gaan delven op de maan, en satellieten en traagschuim zijn mooie bijproducten van de ruimtevaart. Maar die prachtige foto van een zwart gat levert de belastingbetaler echt geen koopkrachtstijging op. Het is gewoon interessant. Gewoon ontzettend interessant. De beste verdediging voor de Letteren en andere niet-winstgevende wetenschappen zit in de klassieke romanschrijversregels: show, don’t tell. Want veel van de hardwerkende belastingbetalers interesseren zich meer voor de raadselen van de kosmos en onze maatschappij dan voor die drie cent voor een archeoloog.

Lees alle columns van Adriaan Duiveman