Wie had dat nou kunnen zien aankomen? Nou, ik bijvoorbeeld – ik heb toentertijd de studenten al voor gek verklaard dat zij de beloftes van beter onderwijs in ruil voor hun basisbeurs geloofden. Sterker nog, die hele operatie, waarin studenten dus zelf zouden gaan betalen voor de verbetering van hun onderwijs, was van het begin af aan onkies (we verlagen de AOW om de coronavaccinaties voor bejaarden te financieren) – zelfs als dat dus ‘netjes’ conform de afspraken was uitgevoerd. Maar natuurlijk gebeurde dat niet, net zoals dat alle voorgaande keren dat er werd ingegrepen in het beurzenstelsel – denk OV-kaart, maal twee – niet gebeurde. Het afschaffen van de basisbeurs is daarmee ‘toch een botte bezuiniging’ geworden, concludeert Vox – ja, gek hè?

Wat ik nooit heb begrepen is waarom vooral links er zo mee wegliep. GroenLinks, de PvdA, dol waren ze op de solidariteit in het nieuwe stelsel – ik hoor Job Cohen nog beweren op een campagnebijeenkomst op de Nijmeegse campus dat studenten veel beter af zouden zijn. In plaats van een basisbeurs kregen ze immers niet zomaar een leenstelsel, nee, een sociaal leenstelsel! Zo hoefden studenten uit minder draagkrachtige gezinnen niet mee te betalen aan de beurs van een meer welgestelde student – pure winst dus. Dat dat geld gewoon uit de belastingen kwam en dat die armere student daar weinig tot niets van merkte, vertelde hij er niet bij. Dat dat nieuwe leenstelsel veel meer druk zou opleveren (schulden, veel meer werken om schulden te voorkomen en daardoor minder tijd om te studeren, financiële problemen in de toekomst) ook niet.

De operatie leenstelsel is daarmee vooral een wijze les geworden voor studenten. De les namelijk dat je iets hards dat je in handen hebt – een basisbeurs – nooit moet uitruilen voor iets vaags dat nog uitgewerkt moet worden (onderwijsverbetering), en waarvan het maar de vraag is of het er überhaupt van komt. Vertrouw nooit een minister van Onderwijs met jouw geld – zelfs (of vooral) niet als die van linkse huize is.

Lees alle columns van PH neutraal