Vandaag een column over de ultieme vraag voor computernerds: ‘Leven wij in een computersimulatie’? Computers bestaan pas zo’n zestig jaar maar toch is onze jeugd inmiddels flink verslaafd aan spelen zoals Sims en Minecraft waarin je zelf een wereld kunt maken waarin gesimuleerde mensjes een gesimuleerd leven leiden. Bij iedere nieuwe versie worden deze spelen realistischer, en de kunstmatige mensjes worden langzaam echte persoonlijkheden. Professor Markram van de EFPL in Lausanne werkt momenteel aan een supercomputer die het hele menselijk brein moet gaan  simuleren. Als deze ontwikkelingen zo doorgaan, waar zijn we dan over zesduizend jaar? Volgens Nick Bostrom, hoogleraar filosofie in Oxford, is het in principe mogelijk om mensen en de wereld zoals zij die waarnemen volledig natuurgetrouw te simuleren. Die gesimuleerde mensen beschikken dan ook over bewustzijn. Maar als dat kan, hoe weten wij dan of we leven in de echte wereld en niet in een computersimulatie? In een fascinerend artikel uit 2003 betoogt Bostrom dat ten minste één van de volgende stellingen waar moet zijn: (1) het menselijk ras zal waarschijnlijk uitsterven voordat het de posthumane fase bereikt waarin het in staat is om dergelijke simulaties uit te voeren, (2) het is zeer onwaarschijnlijk dat posthumane beschavingen dit soort simulaties uitvoeren, (3) het is vrijwel zeker dat wij in een computersimulatie leven. Bostroms idee is dat wanneer beschavingen in staat en bereid zijn om deze simulaties uit te voeren, er uiteindelijk veel meer gesimuleerde mensen zullen zijn dan echte mensen, waardoor de kans dat je gesimuleerd bent relatief heel groot wordt. Bostroms artikel heeft veel discussie losgemaakt bij filosofen, theologen en natuurwetenschappers.  Iemand noemde Bostroms Simulatie Argument zelfs het meest interessante argument voor het bestaan van God in 2000 jaar. Natuurkundigen van de Universiteit van Washington hebben afgelopen week het nieuws gehaald met een artikel waarin ze een experiment voorstellen om te bepalen of we in een gesimuleerde wereld leven. Stel je voor dat we er achter komen dat dit inderdaad zo is! Zelf acht ik de technologische uitdaging om een hele wereld te simuleren wel heel erg groot, gegeven de immense complexiteit van alles wat er op nanoschaal gebeurt. Ik weet niet of we ooit in staat zullen zijn om zoiets voor elkaar te krijgen. Maar mijn jongste dochter, een fervent Minecraft speelster, schrok al wel van het idee dat zij zelf wellicht een personage is in een computerspel van iemand anders. Is God misschien een elfjarig meisje en het kindje Jezus haar avatar? Wellicht iets om over te filosoferen onder de kerstboom.

Lees alle columns van Frits Vaandrager