Het gebruik van generatieve AI is een beetje als het lopen op eierschalen, stelt columnist Bob van der Plas vast. Je weet namelijk nooit helemaal zeker of de output klopt. Daarom zweert hij bij het lezen van lange en ingewikkelde wetenschappelijke artikelen.

De angst om als student betrapt te worden op het gebruik van generatieve AI is vele malen groter dan de neiging om daadwerkelijk AI te gebruiken. Bij mijn eerste cursus over academische vaardigheden werd de straf op plagiaat en fraude zo hard in mijn hoofd gehamerd, dat ik me precies voelde zoals Alex DeLarge tijdens zijn rehabilitatieproces in A Clockwork Orange. Dat ervaarden mijn medestudenten blijkbaar ook. Al schreven ze hun eigen teksten, toch voelden ze zich pas zeker als hun eigen plagiaatchecker dat bevestigde.

Wat dat betreft is gen-AI een beetje als lopen op eierschalen. De meeste docenten, in mijn studie tenminste, vinden het gebruik van chatbots prima, zolang je niet direct de output ervan overneemt. Om inspiratie op te doen of om een begrip uit te laten leggen kan het niet echt kwaad. Zo functioneert ChatGPT als je persoonlijke digitale docent.

Mocht je digitale docent niet duidelijk genoeg zijn in het beantwoorden van je vraag, dan kun je hem altijd bevelen om iets korter of simpeler uit te leggen. Voor gebruikers voelt het een beetje alsof je een zweep in handen hebt tijdens het commanderen.

Helaas schuilt in die korte, versimpelde uitleg een gevaar. Zo weet je nooit helemaal zeker of de output klopt of accuraat is. Als je niet oplet, neem je ook nog eens onbewust de woorden van je digitale docent over. Zo neemt je creativiteit een flinke snoekduik en kun je gedag zeggen tegen het  “gebruik van je eigen woorden”.

Om een voorbeeld te geven: voor het bedenken van een onderwerp voor mijn bachelorscriptie leek het politicologisch begrip soft power erg interessant. Dat is in een notendop de mogelijkheid om jouw belangen aantrekkelijk te maken, zodat andere landen hetzelfde willen als jij. Om tot een breder begrip te komen, leek het mij verstandig om verschillende definities van de term te bestuderen. ChatGPT gaf me daarbij echter een verkeerde uitleg van soft power, namelijk “ervoor zorgen dat andere staten doen wat jij wilt, zonder geweld of dreiging te gebruiken.” Dat is wel een groot verschil als je er een paper van 10.000 woorden over wil schrijven.

Sindsdien ben ik toch maar weer lange en ingewikkelde wetenschappelijke artikelen aan het lezen. Zo is het iets duidelijker wanneer ik aan plagiaat of fraude doe en wanneer niet. Voor de zekerheid heb ik deze column ook maar even door de plagiaatchecker gegooid.

Lees alle columns van Bob van der Plas