Afgelopen vrijdag had ik een alleraardigste discussie met mijn studenten over het sportende lichaam. Want hoewel deze of gene tegenwoordig wel beweert dat het allemaal een kwestie van geest, teamspirit en aanverwante parafernalia is, blijft sport voor mij bovenal een kwestie van lichamelijkheid. Waarbij de geest weliswaar een rol van betekenis speelt – zonder denkwerk van deze of gene is een voetbalwedstrijd zielloos gedraaf – maar dan als volledig geïntegreerd in het lichaam. Of zoals de negentiende eeuwse materialist Jakob Moleschott al wist: Ohne Phosphor keine Gedanken. Mijn educatieve doel was te staven dat de geest een epifenomeen, een bijverschijnsel of effect van lichamelijkheid is. Doordat wij rechtop zijn gaan lopen is onze neocortex verduiveld groot geworden. Ja, lijkt het er soms haast op dat de veelgeprezen wereld van het denken zich buiten ons biologische omhulsel afspeelt. Onzin natuurlijk. En dat van die levensadem die ons via de neusgaten zou zijn ingeblazen door God himself is ook maar metafoor. Net als God zelf overigens. Nee, we zijn een bovenal een lichaam, daar helpt geen lieve moedertje aan. Ik durfde tijdens mijn college zelfs de stelling aan dat het dezer dagen veelgeprezen mentale  doorzettingsvermogen, dat zo van belang is bij duursport, sterk correleert met je biologische constitutie. Kennelijk heeft het  lichaam van de ronderenner, de marathonloper of de triatleet ook het vermogen om door te gaan, waar stoppen eerder in de rede ligt. Uiteraard valt zoiets te trainen. Maar mijn these blijft onverkort: in beginsel moet je lichaam de biologische veerkracht hebben voor die aangeboren aandrang om zeer maar net niet dodelijk lang door te gaan. Met hollen of fietsen bijvoorbeeld. De ene student herkende het. Ook hij rent bijna dagelijks een uur lang. Vanuit een onbedwingbare innerlijk aandrang. En niet zozeer omdat het gezond heet te zijn. De andere student bracht een mooie verfijning aan. Hoe zit het met je fysieke verantwoordelijkheid als sporter? Zelf is ze een fanatiek klimmer. Maar omdat ze vindt dat je als mens verantwoordelijk bent voor je naasten mag je je leven niet in de waagschaal stellen. Dus klimt zij alleen binnen, veilig en gezekerd. En niet tegen de levensgevaarlijke noordwand van de Eiger op. Haar verantwoordelijke geest stopt haar naar de berg smachtende lichaam. Waarmee ze een mooi punt scoort. Tot op de rand. Niet erover. Dat is de ware wijsheid van het lichaam.

Lees alle columns van Mark Merks