Eregalerij
Tijdens een potje Scrabble deze kerstvakantie lukte het me bijna om het woord “rectrix” te maken. Het stichtingsbestuur van onze universiteit piekert momenteel over een puzzel die nog veel moeilijker is: wie wordt de nieuwe rector magnificus?
Onze universiteit streeft al jaren naar meer diversiteit maar tot dusver hebben we alleen blanke mannen als rector gehad. Ted Bergin, hoogleraar Sterrenkunde aan de University of Michigan, gaf onlangs een inspirerende lezing in Nijmegen over het succesvolle diversiteitsbeleid van zijn universiteit. Een van zijn tips was dat als je vrouwelijke talent wilt binnenhalen, je maar beter geen eregalerij kunt hebben met alleen portretten van mannen. Ik moest direct denken aan onze Senaatszaal waar een hele muur is volgehangen met schilderijen van vroegere rectoren. Natuurlijk moeten we de geschiedenis van onze universiteit koesteren en de personen eren die daarin een belangrijke rol hebben gespeeld. Maar wat voor signaal zenden we uit naar ambitieuze vrouwelijke onderzoekers met zo’n wand vol mannen? Als er nou ten minste één portret van een vrouw bij zou zitten (liefst het laatste)!
Zo rond de jaarwisseling verblijven de Vaandragers altijd een paar dagen in een hotel boven op een berg in Duitsland. Tijdens wandelingen en diners wordt dan de toestand van de familie en de wereld besproken, en kijken we vooruit naar de toekomst. Dit jaar werden verhitte discussies gevoerd over Zwarte Piet, Engelstalige bacheloropleidingen, het eten van dieren, en de vraag of de nieuwe rector een vrouw moet zijn. Mijn pleidooi om Zwarte Piet te vervangen door de roetveegpiet leidde tot verbijstering bij mijn zus en nichtjes, gevolgd door een spervuur aan argumenten voor behoud van het Nederlandse culturele erfgoed. Ook mijn betoog voor Engelstalige bacheloropleidingen kon op weinig steun rekenen. Het is toch dom om je eigen taal te grabbel te gooien!
Onlangs zijn mijn beide dochters veganist geworden. Naar aanleiding hiervan las ik Eating Animals, het briljante pleidooi van Jonathan Safran Foer om te stoppen met het eten van vlees. Op basis van de aangevoerde argumenten heb ik besloten mijn vleesconsumptie drastisch te minderen. Een halfslachtige positie maar vooralsnog ben ik te zeer gehecht aan diversiteit op mijn bord om helemaal te stoppen. Wanneer je, zoals mijn dochters, overtuigd bent dat het eten van vlees moreel verwerpelijk is dan wordt het een issue wanneer disgenoten zich schuldig maken aan deze wanpraktijken. Er zijn zelfs veganisten die om deze reden besluiten het contact met hun familie te verbreken. Gelukkig piekeren mijn dochters hier niet over, maar de geserveerde hertenbiefstuk leidde wel tot heftige discussies in ons Duitse hotel.
Veganisten zijn dikwijls activisten en proberen met alle mogelijke middelen anderen te overtuigen van hun gelijk. Zo heeft Wakker Dier het met goed actievoeren voor elkaar gekregen dat AH, Jumbo en Lidl dit jaar stoppen met het verkopen van plofkip. Collega’s pleiten al jaren voor een vrouwelijke rector maar het schiet niet op. Wordt het daarom niet eens tijd voor actie? ‘s Nachts stiekem alle portretten van rectoren weghalen uit de Senaatszaal en vervangen door foto’s van vrouwelijke hoogleraren? Het achterkamertjesgedoe doorbreken en publiekelijk een vrouwelijke kandidaat naar voren schuiven? Met blote borsten door de aula rennen als er onverhoopt toch weer een man benoemd wordt?
‘Hou toch op, joh’, zei mijn zus. ‘Wanneer die vrouwelijke profs goed zijn, wordt er binnenkort vanzelf wel eentje rector.’ En deze keer was ik het met haar eens.
Lees alle columns van Frits Vaandrager
jantje schreef op 5 januari 2016 om 13:21
Misschien is het op zijn plek om na een betoog vóór activisme ook uit te leggen waarom het “vanzelf wel goed komt”. Het mag toch onderhand wel gebleken zijn dat dat niet gebeurd. Of probeert de schrijver hier te betogen dat de huidige vrouwelijke hoogleraren niet goed genoeg zijn? Op zich kan daar nog wat inzitten, want er zijn nu eenmaal minder vrouwelijke hoogleraren, maar goed, dat is natuurlijk ook onderdeel van het probleem, niet een excuus.
Verder zal er vanuit Stichting Katholiek Universiteit ook weinig gebeuren. De voorzitter is immers dezelfde als degene die bij het falen van Meavita geen zin had om te doen waarvoor hij daar zat.
Allicht heeft de schrijver weldegelijk een hoop argumenten die zijn laatste bewering ondersteunen, maar helaas staan ze nu hier niet. Dat is jammer, want ik heb nog nooit argumenten gehoord dat het vanzelf wel goed komt met vrouwen in de top en ben daar dus benieuwd naar.
Frits Vaandrager schreef op 5 januari 2016 om 19:27
Op verzoek van het stichtingsbestuur heb ik eerder dit jaar een presentatie gegeven over het genderbeleid van de faculteit NWI. Ik was buitengewoon onder de indruk van de betrokkenheid van het stichtingsbestuur (en in het bijzonder ook de voorzitter) bij dit onderwerp. Wij hebben onder andere gesproken over de rol van vooroordelen bij werving en selectie. Ik ben er van overtuigd dat het stichtingsbestuur dolgraag een vrouw wil benoemen als rector. Maar daarvoor moet er nog wel een vrouw zijn die dit wil en kan doen. Ik hoop dat mijn column een beetje helpt om goede vrouwelijke kandidaten (die er zijn) over de streep te trekken.
Hannelies Linders schreef op 12 januari 2016 om 15:53
Als ik dit allemaal zo lees vind ik dat Frits maar rector moet worden. Mannen zijn vaak veel aardiger.
Carlo schreef op 12 januari 2016 om 17:51
Vreemd te lezen. Al die tijd heb ik je nooit als vader gezien, en nu lees ik dat je dochters hebt, die ook nog eens oud genoeg zijn om een eigen wil te hebben.
Iemand schreef op 18 januari 2016 om 14:29
Dat is een opmerking waar ik eigenlijk niet op wil reageren.