Fietsgenot
Onze nieuwe campusdichter, Sam Theunissen, bracht een ode aan een plek in Nijmegen. Eentje die ‘bepaalde gevoelens enzo’ bij haar oproept. Het gaat hier niet om het Valkhofpark, niet om het Stevenskerkhof en niet om de benedenstad. Nee, Theunissen raakte geïnspireerd door de spoorkuil. Tussen de gerangeerde treinen, het met graffiti bespoten trafohuisje en de verse hondendrollen voelt de campusdichter zich vrij. Ik snap haar liefde voor de spoorkuil, alhoewel ik een andere reden heb: rood asfalt.
Heb je het al gemerkt? Er zit een nieuw laagje op het fietspad in de spoorkuil. Het lijkt nu alsof of je banden geen contact maken met het wegdek; alsof Elon Musk je lanceert in zijn Hyperloop Je zoeft, glijdt, ja, zweeft over deze rode loper voor tweewielers. Als ik nu door de spoorkuil fiets hoor ik plots het zonnige gefluit van Toots Thielemans in Turks Fruit. De wind waait door mijn haren, zoals het deed door de blonde manen van Rutger Hauer. Op mijn fiets ben ik de soeverein van het wegdek.
Laatst heb ik het YouTubekanaal Not Just Bikes ontdekt. De Canadese maker staat bij iedere drempel, rotonde en woonerf te juichen over de superioriteit van Nederlandse infrastructuur. Fietsviaducten en -snelwegen maken hem dolenthousiast. Maar al het fietspatriotisme dat in me opborrelt bij het kijken van zijn filmpjes bedaart al snel als ik in Nijmegen op de fiets stap.
Ja, we hebben ondergrondse parkeergarages voor tweewielers, we hebben het RijnWaalpad en we hebben die prachtige spoorkuil. Maar we hebben ook vierbaanswegen waarop blikken benzineslurpers dwars door de stad knallen. De Heyendaalseweg, Oranjesingel en Keizer Karel worden geregeerd door de auto. Ondertussen is de luchtkwaliteit van Nijmegen slechter dan die van Rotterdam. Nijmegen is niet een fietsparadijs. Nog niet.
De huidige versmalling van de Graafseweg is misschien te vroeg ingezet, maar het moest sowieso eens gebeuren. De herinrichting is een teken van vooruitgang. Want op den duur moeten automobilisten sowieso terrein opgeven, zo leerde ik door de podcast Revisionist History. Wanneer we allemaal in zelfrijdende auto’s zitten – en dat is sneller dan je denkt – zullen fabrikanten die zo voorzichtig mogelijk instellen om schadeclaims te voorkomen. Waymo, de autonome auto van Google, blijkt al op de rem te trappen voor een overvliegende strandbal.
Gewone automobilisten zijn snel afgeleid door hun mobiel, slapeloze nachten of klierende kinderen op de achterbank. En als ze dan even niet opletten lig je met je fiets op hun motorkap. Zelfrijdende auto’s, daarentegen, anticiperen op elke mogelijke aanrijding. Dat betekent dat je straks zonder zorgen dwars over de Oranjesingel kan slingeren na de VriMiBo. Alle robotwagens zullen netjes voor je stoppen, tot frustratie van hun eigenaren.
In die utopische toekomst is de Oranjesingel voor de fietser net zo vrij als de spoorkuil. Het klinkt me als muziek in de oren; als het gefluit van Toots Thielemans.
Lees alle columns van Adriaan Duiveman