De universitaire gemeenschap zit met spanning te wachten op de uitkomst van de formatie. In een Haagse achterkamer zitten onderhandelaars prioriteiten uit te ruilen tegen stokpaardjes terwijl wij hopen dat ook voor knellende universitaire tekorten wat van tafel valt. Om de groei van studentenaantallen bij te houden, is inmiddels meer dan een miljard nodig. Na jarenlange ontkenning van de klachten van protesterende academici heeft inmiddels ook de demissionaire minister het toegegeven en staat het in tal van rapporten. Nog zijn we niet zeker, want de onderhandelaars kunnen zomaar weer besluiten dat andere belangen zwaarder wegen. Dan moeten universiteiten hun krapte maar weer doorschuiven naar onderbetaalde tijdelijke krachten en houtje-touwtje constructies. ‘Sorry, andere prioriteiten, zoek het maar uit.’ Het kan zomaar opnieuw misgaan.

Zelfs als er dan toch eindelijk een flinke investering in wetenschap en hoger onderwijs komt, zijn we nog niet veilig. NWO loert namelijk ook op winst en lobbyt op het Binnenhof om zelf een eventuele investering competitief te kunnen verdelen. Dat zwengelt het hopeloze schrijven van onderzoeksvoorstellen weer aan, helpt niet bij de ontwrichtende onderwijsdruk en leidt bovendien tot meer precaire aanstellingen omdat de winnaars zich, voor de duur van een mooie beurs, moeten laten vervangen door ingehuurde docenten.

‘De filosofen, literatuurwetenschappers en antropologen staan dan weer achteraan in de rij’

Een andere kaper op de kust is het technofiele bedrijfsleven, dat met goed georganiseerde belangengroepen toegang heeft tot Haagse oren. De kans is groot dat eventuele investeringen geoormerkt worden voor chipfabrikanten, baggeraars, farmaceuten en aanverwante gilden. De filosofen, literatuurwetenschappers, antropologen, historici, of sinologen staan dan weer achteraan in de rij.

En zelfs als de universiteiten toch een aanvulling krijgen op hun basisfinanciering, dan nog hebben we geen garantie dat ze daarmee wat gaan doen aan werkdruk, precaire aanstellingen en extensivering van onderwijs. Universiteiten moet studenten trekken en dat werkt ook met sportvelden, marketingcampagnes en flitsende nieuwbouw.

Tot slot is er nog de disciplinenijd: de heilige overtuiging dat het eigen vakgebied belangrijker is dan dat van de buren. Zodra er een graantje te pikken valt, plukt de kip desnoods de buurvrouw kaal.

Tja, spanning? Wat ik vooral spannend vind, is wie er straks met die eventuele investering vandoor gaat.

Lees alle columns van Willem Halffman