Farmville, Candy Crush Saga, Dragon City, Song Pop, Monster Legends…. Gek word ik van de uitnodigingen voor die games via Facebook. Dacht ik net van Farmville af te zijn, vliegen me de uitnodigingen voor Farmville 2 alweer om de oren. Waar de games handig op inspelen, is dat we niet rationeel met zogenaamde verzonken kosten omgaan.

Verzonken kosten zijn kosten die we in het verleden hebben gemaakt. Traditionele economen menen dat mensen deze kosten niet meenemen in hun beslissingen. Immers, je kunt ze toch niet meer beïnvloeden. Zo heeft de Sociale Verzekeringsbank onlangs een ICT-project stopgezet waarin reeds 44 miljoen euro was geïnvesteerd. Aangezien dat bedrag niet meer teruggevorderd kan worden, is het economisch verstandig voor de SVB om de blik op de toekomst te richten. In de praktijk is het evenwel moeilijk voor een organisatie om de verleiding te weerstaan geld te blijven stoppen in een falend project.

Psychologische experimenten tonen aan dat onze beslissingen wel degelijk worden beïnvloed door kosten die we in het verleden hebben gemaakt. Zo zou het kunnen dat je per ongeluk kaartjes hebt om naar een concert te gaan en over duurdere kaartjes beschikt voor het theater diezelfde avond. Zelfs al word je verteld dat het concert beter zal zijn dan het theater, dan nog zul je waarschijnlijk kiezen om naar het theater te gaan. Oftewel, je neemt de verzonken kosten wel degelijk mee in je beslissing. En daarmee handel je niet rationeel, aldus traditionele economen.

Facebook-games spelen handig in op de bevinding dat we beïnvloed worden door kosten die we in het verleden hebben gemaakt. Zo word je bij een spelletje als Farmville voortdurend aangemoedigd om er tijd, geld en moeite in te steken. Doe je dat niet, dan raak je je investering kwijt. En hoe meer tijd, geld en moeite je erin hebt gestoken, hoe meer je kwijt dreigt te raken. Het gevolg is een uitzichtloze cyclus waarin je ten einde raad bij je Facebook-vrienden aanklopt voor hulp.

Maar bij mij ben je daarvoor aan het verkeerde adres. Ja, ik heb een leven. En nee, dat geef ik niet weg bij Candy Crush Saga.

Lees alle columns van Esther-Mirjam Sent