Ik maak een gereedschapswand in mijn nieuwe huis: de steeksleutels op nummer aan haakjes, de zagen boven de beitels en de hamers op een rij. Er is een speciale plek voor de vijl van mijn vader. Het is één van de weinige dingen die ik van hem heb. De vijl is een beetje bot geworden, maar best nog nuttig voor het fijnere werk.

Bovenaan hangen drie ouderwetse tangetjes van mijn opa, die juwelenmaker was. Het zijn delicate tangetjes, waarvan het staal gitzwart is geworden. Als ik ze gebruik, stel ik me voor hoe ze in zijn handen moeten hebben gelegen (zoveel handiger dan de mijne) en dan is het net alsof hij over mijn schouder staat te grinniken om mijn klunzigheid.

Van mijn andere opa heb ik een handboor die een beetje op een oude koffiemolen lijkt, van toen je nog aan een boormachine moest zwengelen. Van hem heb ik geleerd hoe je een hamer vasthoudt en dat je een spijker een beetje bot moet maken als het hout dreigt te splijten.

Het setje bijgeslepen schroevendraaiers heb ik van mijn stiefvader. Als die versleten waren, dan gingen ze even tegen de slijptol en dan konden ze nog wel een tijdje mee. Mijn oom (het is een erg mannelijke bedoening, ik weet het) heeft me hout leren zagen en ook hij staat in mijn gedachten vaak toe te kijken.

Zo ben ik omringd door de geesten van mijn voorvaderen als ik een deurklink repareer of een plankje zaag, onder mijn huisaltaartje vol gereedschap. Ik hoop dan dat er wat van hun vakmanschap wordt doorgegeven, maar ik voel ook hun keurende blik.

En nu komt het. Overdag werk ik niet met tangetjes, maar bijvoorbeeld met gereedschap uit de statistiek, zoals Pearsons correlatiecoëfficiënt of Fishers exact test. Ook daar hangen geesten omheen, betoogt Banu Subramaniam in haar indrukwekkende boek Ghost Stories for Darwin. Ze onderzoekt wat het uitmaakt dat Pearson, of Fisher, of andere van haar voorgangers in de evolutionaire biologie overtuigde eugenetici waren: voorstanders van genetisch verbeteren van de mens met nogal bedenkelijke discriminerende opvattingen.

Als ze gelijk heeft en deze instrumenten nog een beetje de intenties van hun makers ademen, staan er daarmee veel akeligere geesten over onze schouders mee te kijken.

Lees alle columns van Willem Halffman