Het ene risico is het andere niet: waarom we een helm moeten dragen op de fiets
-
Kim Fairley. Foto: Dick van Aalst
Terwijl er jaarlijks honderden fietsers ernstig gewond raken in het verkeer, of zelfs komen te overlijden, staan de kranten vol over de gebrekkige screening van vrouwen met dicht borstweefsel. Volgens Kim Fairley toont het aan dat de mens niet goed in staat is risico's tegen elkaar af te wegen.
Als het gaat om risicomanagement zijn we toch een bijzonder volkje. Je mag zonder helm een fatbike op, en vervolgens verwonderen we ons erover dat er veel meer letsel is door fietsongelukken sinds de introductie van de fatbike.
Tegelijkertijd staan de dagbladen vol met afschuw dat vrouwen niet verteld wordt of ze dicht borstweefsel hebben. Dit laatste geeft een verhoogd risico op borstkanker en een dergelijk risicoprofiel zou de vrouw in kwestie willen, zelfs moeten, weten, toch?
Als nuchtere Hollanders wuiven we sommige risico’s met het grootste gemak weg. ‘Een helm op de fiets? Doe eens even normaal!’ Toegegeven, ik draag ook geen helm op mijn stadsfiets (wél op mijn racefiets uiteraard). Desalniettemin vind ik het van de zotte dedat de overheid mij niet verplicht er een te dragen.
Het is een simpele handeling om de geschatte 110 verkeersdoden en 1900 ernstig verkeersgewonden jaarlijks terug te dringen. De nadelen laten zich samenvatten tot de aanschaf van een helm en wellicht een nieuw likje gel in je haar. Ik kan niet voor u spreken, maar die nadelen zijn verwaarloosbaar, wat mij betreft. Toch hadden we het de afgelopen maanden beduidend vaker over borsten.
Borsten met dicht borstweefsel welteverstaan, waar 8 procent van de vrouwen tussen de 50 en 75 jaar over beschikt. De verontwaardiging wordt veroorzaakt door het feit dat deze bevinding wél geconstateerd kan worden op een mammografie tijdens het bevolkingsonderzoek, maar vervolgens niet wordt gedeeld met de betreffende vrouwen. De reden is simpel. Met de eventuele kennis op zak, kan de vrouw in kwestie vervolgens helemaal niets. Er zijn vooralsnog geen betere, te verwezenlijken screeningsmethoden. De reguliere zorg zou verdrukt worden als vrouwen met dicht borstweefsel voortaan aanvullend gescreend zouden worden middels MRI.
‘Wel of geen vervolgonderzoek laten doen is nog steeds een duivels dilemma’
Zelfs als we de MRI-capaciteit als factor buiten beschouwing laten, is wel of geen vervolgonderzoek laten doen nog steeds een duivels dilemma. Vergeleken met geen screening kan het reguliere bevolkingsonderzoek middels mammografie 11 op de 1000 vrouwen van borstkankersterfte voorkomen bij deze groep vrouwen met zeer dicht borstweefsel. Bij aanvullende MRI-screening kunnen er nog eens 8 op de 1000 vrouwen behoed worden van sterfte door borstkanker. Mind you, dat zijn jaarlijks circa 1448 vrouwenlevens! Het aantal foutpositieve uitslagen stijgt echter gigantisch: van 141 op 1000 vrouwen bij het reguliere bevolkingsonderzoek naar 330 op 1000 vrouwen bij aanvullende MRI-screening. 34.209 vrouwen die in het gunstigste geval dagen in onzekerheid hebben gezeten en in het ongunstigste geval onnodig behandeld werden. Op basis van dit zogenaamde nut-risicoverhouding adviseerde de Gezondheidsraad om geen aanvullende MRI-screening op te nemen in het bevolkingsonderzoek.
Met de slogan ‘baas over mijn borsten’ is dit maatschappelijke debat vertroebeld door een waardeoordeel dat de vrouw op medisch vlak alweer het onderspit zou delven. Hoewel er genoeg medische voorbeelden zijn waar vrouwen inderdaad benadeeld worden, is deze casus daar geen goed voorbeeld van. Temeer omdat eenzelfde afweging van nagenoeg dezelfde voor- en nadelen ook plaatsvindt bij darmkankerscreening voor vrouwen én mannen. Tot slot, veelbelovende alternatieven op MRI-screening worden momenteel verkend, wat aantoont dat vrouwen met borsten met zeer dicht borstweefsel wel degelijk gezien worden.
Kunnen we ons dan nu alstublieft druk gaan maken om fietshelmen?
Lees alle columns van Kim Fairley
Ad schreef op 13 januari 2025 om 19:21
“Toegegeven, ik draag ook geen helm op mijn stadsfiets. Desalniettemin vind ik het van de zotte dedat de overheid mij niet verplicht er een te dragen.”
Dat u het belang inziet en het toch niet doet en dat u dan vervolgens de overheid de schuld geeft? Dat is van de zotte!
Kim schreef op 14 januari 2025 om 10:25
Ik geef het direct toe, Ad, ik heb een zetje nodig om een helm te dragen. Ik heb hierin een overheid nodig die zich paternalistisch opstelt omdat ik zelf anders niet in actie kom. Wellicht is dat wel van de zotte ja, maar het is allesbehalve gek dat de overheid deze rol mag en kan aannemen. Als de overheid niet ooit roken in cafe’s had verboden, gebeurde het nu ook nog op grotere schaal, ondanks dat velen wel de intentie hadden om te stoppen. Een overheid mag zich bekommeren om hele menselijke gedragingen die niet altijd goed zijn voor de mens zelf.
Henny Lamberts schreef op 14 januari 2025 om 10:13
Ik heb jaren geleden een fiets ongeluk gehad. Ik heb 4 dagen in het ziekenhuis gelegen. Ik had een paar scheurtjes in mijn schedel, sindsdien heb ik een helm op.
Kim schreef op 15 januari 2025 om 09:50
Poeh, dat klinkt als een harde les. Ik hoop dat u goed hersteld bent?!
Nick schreef op 14 januari 2025 om 13:07
Dus omdat jij kim, iets niet doet dat je perfect wel kan doen vanaf vandaag moet je iedereen er maar mee belasten? Je wil eigenlijk andere volwassenen, die hun eigen keuzes en afwegingen maken je eigen norm opleggen?
In nederland fietsen we vooral zoveel omdat wij ons ook kleden en instellen op de bestemming en niet op de reis. Daarom is die drempel ook zo laag, naar een feestje of cafe of werk gaan is zo makkelijk omdat dat in avondkleding en pak kan.
Een helm zal alleen maar zorgen dat een deel van mensen een alternatief te kiest, en dat is vaak de auto. Meer autos zorgt voor meer onveiligheid.
Kortom jij hebt er geen last van als ik wel of niet een helm draag (das met roken natuurlijk anders) en er is geen wet die je tegenhoudt een helm te dragen, dus go for it en zadel (haha) anderen niet op met jou mores
Floris schreef op 14 januari 2025 om 16:29
Een fiets helm is niet nodig. Op een normale fiets fiets je een snelheid van +- 25 kilometer per uur. Dat doe je ook op een electrische fiets/fatbike.
Wel vind ik het een aanrader voor ouderen die fietsen, maar geen verplichting.
Zelf ben ik 57 jaar en rij ook op een fatbike Die keurig 25 kilometer per uur maximaal gaat.
Kim schreef op 15 januari 2025 om 09:55
Er is geconstateerd dat jongeren zich niet altijd houden aan de toegestane snelheid van 25km/h, niet elke fatbike/elektrische fiets is zo afgesteld (of is gemanipuleerd). De meeste ongevallen met de fatbike hebben zich voorgedaan met jongeren, die het iets minder nauw nemen met risico’s. Daarnaast geeft u heel terecht aan dat ouderen kwetsbaarder zijn áls ze vallen. Ik ben het met u eens dat eigenlijk met name jongeren en ouderen geadviseerd (danwel verplicht) worden om een helm te dragen. Dit is dan wel weer een lastigere boodschap, en soms helpt het dan om gewoon uniform voor iedereen te adviseren/verplichten. Dank voor deze invalshoek!
Sjoerd schreef op 14 januari 2025 om 20:10
Oef. Het lijkt een no-brainer, maar je kunt dit niet zomaar betogen zonder de wetenschappelijke onderzoeken op dit thema erbij te pakken. In landen waar de fietshelm werd geïntroduceerd gingen minder mensen fietsen en werden fietsers als minder menselijk gezien. Op Roaddanger.org/maps kun je zien dat in de meeste gevallen de automobilist de dader is. Waarom richt je je met een helm op de slachtoffers? Waarom heb je het niet over de daders? Is dat geen victim blaming? Het helm verhaal is niet rechtvaardig, waarmee ik niet wil zeggen dat niemand een helm mag dragen, doe dat als je dat wilt. Maar het promoten van de helm komt met kosten die groter zijn dan je beoogde doel.
Kim schreef op 15 januari 2025 om 10:03
De recente stijging van fatbike-ongevallen wordt in 64% van de gevallen (in 2024) veroorzaakt door een eenzijdig ongeval, waar geen automobilist bij betrokken was. Heb je een referentie voor mij van de wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat fietsers na introductie van helm eerder geneigd zijn om een alternatief vervoersmiddel te kiezen? Tot slot, als fervent wielrenner begrijp ik maar al te goed wat je, volgens mij, wil zeggen over de verantwoordelijkheid van autobestuurders en het onevenredige verschil in letsel wat ontstaat bij een verkeersongeval tussen fietser en auto. Daar zou ook zeker aandacht voor mogen zijn, maar dat staat, wat mij betreft, los van de discussie dat het goed zou zijn voor fietsers om een helm te dragen en zodanig aantal hoofdletsels door fietsongevallen meer terug te dringen.
Anko schreef op 15 januari 2025 om 12:51
Een fietshelm dragen moet te allen tijde een vrije keuze zijn. De doorsnee fietser is zel heel goed in staat om een voor hem/haar passende keuze te kunnen maken. Een helmplicht is naar mijn stellige overtuiging een niet gewenste vorm van betutteling. Verder zal een helmplicht leiden tot een ongewenste significante stijging van het gebruik van de auto. Kortom, er kleven zoveel haken en ogen aan het invoeren van helmplicht dat we dat met z’n allen echt niet moeten willen.
Kim schreef op 15 januari 2025 om 15:26
Toen in 1971 een autogordel werd verplicht in auto’s hield dit de gemoederen flink bezig. Het zou betuttelend zijn, onnodig tijdens ritjes waar niet hard werd gereden, maar in de 1e plaats vooral heel onhandig en niet lekker zittend. Je kunt meer grappige dingen daarover lezen in dit artikeltje: https://amklassiek.nl/autogordel-vroeger-last-tegenwoordig-vanzelfsprekend/2016/01/26/
Wat ik maar wil zeggen is, de tijdsgeest is nooit klaar voor veranderingen die onze vrijheid inperken, en deze aversie verblindt onze kijk wellicht op dat wat ons meer veiligheid biedt.
Marcel schreef op 15 januari 2025 om 19:57
In Zwitserland hebben ze dat anders opgelost. Daar moet je een helm op als je harder dan 20km/u fietst.
Dat vangt direct de elektrische en sportieve fietser af, daar waar het dus het meeste nut heeft.
De normale analoge fietser heeft nergens last van en kan zijn eigen keuze maken.