Toen ik in een ver verleden mijn loopbaan aan deze universiteit begon, had ik een leidinggevende die meende dat je als historicus gewoon wat gebeurd was moest reconstrueren. Zet alles op een rij, en je hebt geschiedenis. Simpel. De goede man had nog nooit gehoord van selectie van bronnen en de eigen bril van de historicus. Ter relativering van dit onbenul: de man was geen geschiedkundige. Nu ben ik dat ook niet, maar ik vlei mezelf met het bezit van iets dat deze leidinggevende ook ontbeerde: gezond verstand. Geschiedenis is geen reconstructie van het verleden, nee, geschiedenis is juist een constructie van het verleden, met de historicus als bouwmeester.

Nu dreigt er binnenkort een heuse historische bouwmeester aan het werk te gaan in Nijmegen. Nog wel op een van de historisch meest belangwekkende locaties in de stad: het Valkhof. Ooit stond daar de trotse burcht waar Karel de Grote naar verluidt eens een uiltje heeft geknapt, en het schijnt verschrikkelijk te zijn dat het ding ooit is afgebroken. Herbouw van de hele burcht is te duur, maar de donjon, de uitkijktoren, dat moet kunnen. En dus ‘reconstrueert’ de gemeente Nijmegen binnenkort deze donjon, die een toeristische trekpleister van jewelste moet worden.

Carcassonne aan de Waal. De stad die het bestond om een complete Romeinse muur te laten verdwijnen, gaat nu een middeleeuwse toren – waarvan niemand weet hoe die er precies uitzag – bouwen op de plek waar de grootste archeologische bodemschatten van het land liggen, die daardoor natuurlijk onherstelbaar beschadigd worden. Nu kun je van megalomane lokale politici en gemeenteambtenaren niet anders verwachten
– die laten zich doorgaans vlotjes inpakken door projectontwikkelaars –, maar mijn
broek zakte af toen ik las dat de Radboud Universiteit een hele verdieping in dit ahistorische wangedrocht gaat bezetten. ‘De donjon wordt een markant gebouw in een
aantrekkelijke omgeving, waar de universiteit zich graag wil laten zien’, aldus een woordvoerder. Tja, als je je wilt profileren als historisch onbenul, dan wel. Mocht dit doorgaan, mag ik dan een klein hoekje met een bescheiden verklaring dat ik me van dat gebouw distantieer? Dan word ik nog liever geassocieerd met de Erasmustoren.

Lees alle columns van PH neutraal