Joep Bos-Coenraad: Eilandjescultuur: een archipel van eigenwijze aapjes
Veel studenten moeten na het afstuderen hun kamer uit. Wat dan? Huren? Kopen? Nijmegen? Randstad? Buitenland?
Dat laatste is een persoonlijk dilemma. Ik blijf voorlopig waarschijnlijk in het mooie Nijmegen. Waar ik snel uit ben is dat ik voorlopig niks ga kopen.
De huizenmarkt staat op instorten, zo kan het niet verder. Afgelopen week maakte het kabinet het besluit bekend om de overdrachtsbelasting tijdelijk te verlagen van 6 naar 2 procent. Verstandig! Mensen zouden niet moeten worden belemmerd om van huis te wisselen. In een tijdperk van tijdelijke contracten is verhuizen voor werk een groter risico. Met de verlaging van de overdrachtsbelasting worden de totale kosten koper, een belangrijke factor in dit risico, in de meeste gevallen bijna gehalveerd. Met een beetje geluk zal de woningmarkt ook nog even een klein beetje opleven, maar de oplossing voor een groter achterliggend probleem is het niet.
Volgens mij is het een gemiste kans dat deze belastingverlaging niet permanent wordt en uitgewisseld wordt voor een beperking van de hypotheekrenteaftrek bij nieuwe hypotheken. Zou dat een crash op de woningmarkt voorkomen? Nee, ik denk het niet. Het verlost de woningmarkt wel uit een pijnlijk lijden voor een onvermijdelijk keerpunt.
Het voor woonlasten besteedbare vermogen van hoge inkomens kon door de hypotheekrenteaftrek bijna verdubbelen. Aangezien alles zoveel waard is als de gek ervoor wil geven, groeiden huizenprijzen mee en werden huizen decennialang de beste investering die een mens kon doen. Ieder jaar steeg de waarde van een gemiddelde woning tot niet zelden een veelvoud van de inflatie. Omdat mensen deze trend herkenden waren ze extra bereid meer voor deze rendabele investeringen neer te tellen. Een zege voor huiseigenaren, maar een malaise voor starters.
Tot enkele jaren geleden. De huizenprijzen waren zo uit verband gerukt dat kopers, niet in de laatste plaats door een economische crisis, het er niet meer voor wilden betalen. Huizeneigenaren lieten hun hardware tevergeefs voor te hoge bedragen in de verkoop staan. Het valt ook niet mee om te erkennen dat je topinvestering niet de juiste bleek.
Dat deze overwaardering het resultaat is van de hypotheekrenteaftrek, is iets waar economen al jaren voor waarschuwden. Met een autistisch trekje mocht er van bepaalde partijen niet worden getornd aan de hypotheekrenteaftrek. Al die tijd is het probleem waarmee we nu worden geconfronteerd alleen maar groter geworden. Een woningmarkt die muurvast zit. Wanneer knapt de zeepbel van deze virtuele overwaarde? Iedereen weet dat er een dag komt waarop deze aftrekpost moet worden afgebouwd, aangezien het uiteindelijk iedereen geld kost en alleen de banken geld oplevert.
De kunstsector moet van dit kabinet op eigen benen staan. Afhankelijkheid van staatssteun heeft de markt verstoord. Nu weet ik niet of cultuur überhaupt zo’n marktproduct moet zijn als de woningmarkt, maar deze laatstgenoemde is ook nogal verstoord door belastingvoordeeltjes. Als dit kabinet echt met oplossingen wil komen, schrapen ze de ballen bij elkaar om de hypotheekrenteaftrek wel degelijk uit te faseren, om daarmee verdere schade te voorkomen. Een overhaaste doodsteek als bij het cultuurbeleid lijkt mij onverstandig.
En overigens blijf ik van mening dat de Radboud Universiteit niets hoeft te verbergen en nieuws niet achter slot en grendel hoort.
