Kanniewaarzijn
-
Adriaan Duiveman. Foto: Dick van Aalst
Laatst werd ik gebeld door een allervriendelijkste collega. Ze inventariseerde de wensen van medewerkers voor een ‘klantgerichtere’ Radboudwebsite. Pardon, ‘klantgericht’? Welke klanten, vroeg ik. Ze zuchtte. Ik bleek niet de eerste die dat vroeg. Gelukkig.
Los van haar commerciële spin-offs is de universiteit geen bedrijf. Het instituut heeft geen klanten. Onderzoekers en docenten hebben studenten, collega’s en maatschappelijke partners. Als je studeert aan de universiteit ben je geen consument die een diploma van een schap plukt. Je bent lid van de academische gemeenschap.
Daarom moet je niet je collegegeld terugvragen.
Een petitie van studenten voor de teruggave van de helft van het collegegeld heeft al meer dan 40.000 handtekeningen. Immers, zo redeneren de petitiestarters: het onderwijs was de afgelopen maanden niet zo goed als verwacht en beloofd.
Ik begrijp het wel. Ondanks de enorme inspanningen van docenten zal digitaal onderwijs nooit zo inspireren als echte colleges. Daarnaast verdienen studenten nu wel een financiële opsteker. Maar is dit de manier?
Tweeduizend euro collegegeld per jaar is een fors bedrag. In België is studeren meer dan de helft goedkoper. In Denemarken, Oostenrijk en Duitsland is universitair onderwijs zelfs gratis. Toch is die 2.143 euro nog een schijntje in vergelijking met wat je opleiding in Nederland werkelijk kost. De rijksbijdrage verschilt per studie, maar één studiejaar kost gemiddeld negenduizend euro per student. De staat draagt dus bijna tachtig procent bij.
Met de petitie benaderen de studenten hun studie niet als een collectief goed, maar als een ingekochte dienst die niet aan hun wensen voldeed. De voorgestelde oplossing: compensatie.
Tot 2015 was er een systeem dat nu de gevolgen van de coronacrisis voor studenten grotendeels had kunnen dempen: de basisbeurs. Studenten, als jullie werkelijk boos willen zijn, klaag dan niet over jullie zwoegende docenten. Stuur een brief naar het komische consumentenprogramma Kanniewaarzijn – wie kent het niet – over hoe je gepiepeld bent als electorale klant. Gepiepeld door de partijen die tijdens de verkiezingen zeiden op te komen voor studenten, maar daarna het schuldenstelsel introduceerden: GroenLinks, PvdA en VVD. Oh ja, en vergeet D66 niet. Je weet wel, dé onderwijspartij.
Ik zie de sketch al voor me. Sigrid Kaag en Jan Patternotte, kibbelend over hoe ze hun electoraat moeten uitleggen dat ze de hoop op een actief studentenleven en een koopwoning in de grond hebben geboord voor zoveel jongeren.
‘Ze hebben ons door, Sigrid. De studenten zien in dat we eigenlijk een partij zijn voor Volvo-boomers die zich te deftig achten voor de liberale volkspartij.’
‘Er is nog maar één oplossing.’
‘Is het tijd?’
‘Ja. Stuur De Tweet.’
Het zou heel grappig zijn, als het een sketch was geweest.
Lees alle columns van Adriaan Duiveman
Wim schreef op 10 augustus 2020 om 17:59
Ik mag dan wel lid zijn van de academische gemeenschap en geen klant die zijn diploma koopt met collegegeld, maar door de sluiting van de uni heb ik wel degelijk een stuk minder waar voor mijn geld gekregen. Ik twijfel er niet aan dat mijn docenten even hard als altijd door hebben gewerkt tijdens de coronacrisis, maar die 2000 euro per jaar gaat niet alleen naar hen. Ik betaal namelijk ook voor de voorzieningen op de campus: Eduroam, een computer en een plek om rustig te kunnen studeren. Door de crisis heb ik van al die voorzieningen geen gebruik kunnen maken, terwijl ik er wél voor betaald heb. Om die reden zouden studenten juist hun collegegeld terug moeten vragen. Studenten zouden idealiter geen klanten moeten zijn, maar dat zijn ze helaas wel aan het worden.
Masterstudent politicologie schreef op 10 augustus 2020 om 19:24
Ik vind de auteur ook wel een beetje naïf in zijn opvatting over de relatie tussen student en universiteit. De tijd van lang leve de lol en het gratis bier is voorbij, de tijd van de diploma-fabriek is hier. Bij mijn master opleiding werd ons al medegedeeld dat de norm nominaal studeren is en ze niet zitten te wachten op rustig de tijd nemen om af te studeren (of jezelf te ontwikkelen, ik zal niet oordelen). Liever nominaal afstuderen met een 6, dan met vertraging cum laude.
En deze instrumentele visie op wat voor plek de universiteit in de samenleving moet hebben is best goed. Het zorgt ervoor dat studenten hun studie serieuzer nemen en op die manier ook meer profijt van hun studie hebben.
Maar ja, je oogst wat je zaait…
Masterstudent Politicologie schreef op 10 augustus 2020 om 20:38
Ik wil mijn vorige reactie toch wat nuanceren omdat ik daar te veel mijn studenten-oogkleppen op heb en niet ben ingegaan op het argument dat docenten er het beste van proberen te maken. Als student zie ik echt wel dat de docenten zich ongelofelijk hard inzetten voor ons. De roep om het collegegeld terug te krijgen richt zich ook niet op de loonstroken van docenten, maar in eerste instantie op de politiek. De auteur geeft terecht aan dat daar de keuze is gemaakt om het hoger onderwijs te hervormen tot wat het nu is. Ondertussen heeft het sportcentrum wel besloten om geld terug te geven vanwege de sluiting. De sluiting brengt immers ook kostenbesparingen met zich mee en dat studenten verhaal komen halen bij het universiteitsbestuur is niet meer dan terecht.
Een student die ook aankomend jaar geen fysiek onderwijs krijgt schreef op 10 augustus 2020 om 22:22
Ik ben het eigenlijk volledig eens met auteur. Maar als ik lid zou zijn van de academische gemeenschap, en geen klant, behandel mij dan ook als lid van die gemeenschap. Geef mij een stem, luister naar ons. Als universiteit, maar misschien nog wel sterker als politiek. Het afgelopen half jaar heb ik, ondanks de vele brieven en mails die ik naar jan en alleman gestuurd heb, totaal niet het idee gehoord te zijn of dat mijn belangen vertegenwoordigd zijn. Integendeel, de student wordt behandeld als vervelende klant waaraan we niets meer dan het minimale volgens de overeenkomst moeten leveren en vooral niets extra.
En zie hier, pas als je een petitie opstelt over iets concreet en simpele als collegegeld, dan pas wordt er een beetje naar geluisterd. Gaat t niet linksom, dan maar rechtsom…
Student schreef op 11 augustus 2020 om 15:01
Een universiteit is inderdaad niet een winkel waar je een diploma koopt. Een universiteit is wel een winkel waar je onderwijs koopt. Door de coronacrisis is, ondanks de tomeloze inzet van veel docenten (de meerderheid waarvan ook thuisonderwijs moest geven aan eigen kinderen) toch de onderwijskwaliteit gedaald. Zeker voor studenten met normaliter veel fysieke practica – geneeskunde, tandheelkunde, scheikunde en vele anderen. Dat studenten hiervoor financiële compensatie willen is net zo logisch als dat leden van sportclubs hun contributie terug willen, en half treinreizend Nederland zijn abonnement heeft opgezegd.
Met deze petitie benaderen studenten hun studie inderdaad als de ingekochte dienst die het IS in het huidige systeem. Dat systeem heeft vele mankementen, maar het is de huidige werkelijkheid, we moeten het er op dit moment mee doen. Het systeem waarvoor velen van ons niet eens gestemd hebben omdat we nog niet stemgerechtigd waren. Geef ons dus niet de schuld van hoe we reageren op het systeem waartoe we veroordeeld zijn, maar ga naast ons staan wanneer we verandering willen. Gekibbel tussen betalende studenten en betaalde academici over hoe studenten hun financiële situatie minder abominabel proberen te krijgen zorgt alleen maar voor tweespalt in de academische gemeenschap en dat zorgt alleen maar voor achteruitgang.