Kiezen
Alle tieners die vorige week #geslaagt twitterden, alle studenten die deze maand hun scripties inleveren en zelfs alle promovendi die denken dat ze na al die jaren wel genoeg keuzes hebben gemaakt – ze doen het allemaal: bedenken wat ze willen gaan doen, wat ze willen worden.
Bij voorkeur heb je een duidelijk antwoord. Gewoon één ding wat je gaat doen. De rest van je leven. Voor eeuwig. …Of niet? Is het écht nodig om één ding te kiezen? Eén beroep, één vakgebied? En binnen je vakgebied, één specialisatie?
Ik vind van niet. En met mij nog velen anderen, tegenwoordig, gelukkig. Het tv-programma Tegenlicht wijdde onlangs een aflevering aan ‘het werken van morgen’. Dat houdt onder andere in dat we banen stapelen: twee verschillende deeltijdbanen naast elkaar, of een baan in loondienst gecombineerd met een eigen bedrijf. Op de universiteit zie je bijvoorbeeld mensen die hun zzp-schap aanvullen met een baan als docent, hoogleraren die in het weekend hun schilderijen verkopen, wetenschappers die ook nog een psychologenpraktijk hebben, of medewerkers die columns schrijven voor Vox. Het is niet zo dat we niet kúnnen kiezen, we wíllen gewoon niet kiezen.
Hoewel het dus steeds vaker voorkomt, wordt het banen stapelen, of het niet willen kiezen, soms gezien als een gebrek aan toewijding. En dat terwijl nu.nl – die zeer wetenschappelijke bron – laatst berichtte dat het combineren van banen mensen tevredener en bevlogener maakt. Toch wordt het hebben van nevenwerkzaamheden tegelijkertijd zowel aangemoedigd als afgekeurd (beleidsmakers kunnen soms ook niet kiezen?). Nu is het met al die prestatiedruk en onderwijsverplichtingen en vergaderingen-die-ook-een-email-hadden-kunnen-zijn niet zo héél supereenvoudig om de wetenschap met iets anders te combineren, maar als je dat dan toch doet, kun je er gif op innemen dat iemand daar vroeg of laat een mening over zal hebben.
Zo zat ik jaren geleden eens bij een sollicitatiegesprek waar me werd verteld dat mijn cv te divers was. (Omdat ik meerdere aspecten binnen mijn vakgebied had onderzocht, het mocht niet eens banen stapelen avant la lettre genoemd worden.) Men twijfelde of ik wel geïnteresseerd zou blijven in de baan. Tja, sorry dat ik ook nog andere interesses heb, geez.
Gelukkig, gelukkig, had ik ook eens een sollicitatiegesprek waar ze juist blij waren met die diversiteit, met al die dingen die ik doe. #geslaagt!
Lees alle columns van Merel van Goch