De week van mijn eerste column op voxweb.nl is tevens de eerste week van Gerard Meijer als collegevoorzitter in Nijmegen. We zijn natuurlijk erg benieuwd wat de man gaat doen. Zelf heeft hij al aangegeven dat kwaliteit zijn enige leidraad gaat worden. Daar waar zijn doel als onderzoeker was om temperatuur te verlagen en moleculen af te remmen tot bijna-stilstand, gaat hij als bestuurder kwaliteit verhogen en ons opzwepen tot ongekende wetenschappelijke prestaties. Maar wat is kwaliteit? Kun je dat meten, net als temperatuur?  Bij NWO worstelt men met die vraag: de organisatie wordt immers geacht de onderzoeksvoorstellen met de hoogste kwaliteit te honoreren.  Sommige collega’s bij NWO menen dat je verschil in kwaliteit altijd kunt meten: wanneer je met twee onderzoekers praat dan kun je (zo claimen ze) altijd bepalen wie van de twee de beste is.  Kwaliteit hangt als een soort aura om wetenschappers heen: ‘Toen Robbert Dijkgraaf indertijd de zaal binnen kwam lopen voor zijn Vici-interview zag ik het direct: die man heeft kwaliteit!’, kan iemand zomaar roepen. Nu kan ik me dat bij Dijkgraaf wel voorstellen, die heeft  het inmiddels geschopt tot directeur van het Institute for Advanced Study in Princeton.  Maar bij onderzoekers bij wie het er om spant of ze net boven of onder de streep zullen eindigen, hebben keuzes vaak een hoog appels-met-peren-gehalte. Kies je voor een astronoom met honderd publicaties, voor een wiskundige met maar één artikel dat niemand begrijpt maar volgens experts wel briljant is, of voor een  informaticus die een programma heeft geschreven dat al twee miljoen keer is gedownload? Keuzes zijn in dit soort gevallen dikwijls veel subjectiever dan men wil toegeven. Ik juich het toe dat Gerard Meijer zich wil laten leiden door kwaliteit, maar hoop dat hij zo wijs is te beseffen dat kwaliteitsverschil vaak niet te meten is.

Lees alle columns van Frits Vaandrager