In het retorische geweld rond de vreselijke oorlog komt deze redenering steeds terug: Poetin moest Oekraïne wel binnenvallen. De NAVO, Europa, het decadente Westen en een nazistisch complot hebben hem ertoe gedwongen. Je hoort het op de Russische staatsmedia, maar ook van hun vijfde kolonne bij ons, de complotzaaiers op rechtsbuiten.

Wat een merkwaardig argument. De arme dictator had geen keuze. Hij moest wel een oorlog beginnen, want Rusland werd bedreigd. Oké, misschien dat de nabijheid van vrijere, rechtvaardigere buren inderdaad een bedreiging was, maar dan toch vooral van het dictatoriale regime, eerder dan van het voortbestaan van het land. Rusland zelf veeg je niet zomaar weg. Zelfs een afwijkend Rusland kon best blijven bestaan. Het vermaledijde Westen accommodeert tenslotte al decennia met volle teugen een Russische kleptocratie die volstrekt onverenigbaar is met nobele Westerse waarden. We bouwen met plezier hun superjachten en sluizen hun gestolen geld weg. Er viel geld te verdienen, dus we moesten wel.

Maar goed, zelfs als het regime zich bedreigd voelde, dan nog is het een merkwaardig argument. De militaire operatie móest wel met vernietigende kracht, want Oekraïne wilde zich niet zomaar overgeven. Ze hadden zich verschanst in de steden en dus móest hij die wel platgooien. Ze verdedigden hun kerncentrales en dus moest hij daar wel op schieten. Als de wereld dan riep dat het te ver ging, kón Poetin niet anders dan dreigen met een nucleair armageddon. Arme dictator. Arm Russisch leger. Door de omstandigheden gedwongen tot gruwelijkheid. Ze konden er niets aan doen, het was om erger te voorkomen. Poetin of de dood.

Wát Poetin ook uithaalt, de moestwelligheid lijkt alles te rechtvaardigen, wat natuurlijk niet zo is. Het doel heiligt de middelen niet. Hier is bovendien het doel dubieus en is het nog maar de vraag of de middelen er wel toe leiden. Het is best nuttig om het kromme denken van de Russische haviken te doorgronden, maar daarmee is het niet goed of juist. Zie ook: ‘We moesten wel een politionele actie uitvoeren, want anders raakten we Indonesië kwijt.’

Die arme Poetin had wel degelijk alternatieven en voor Ruslands toekomst waren die vrijwel allemaal beter. Dit is geen moestwelligheid, maar gewoon moedwilligheid.

Lees alle columns van Willem Halffman