Jaren geleden beklaagde een wat deftige collega zich over gedrag en uiterlijk van de gemiddelde student. Of liever, van de gemiddelde studente. Het toentertijd zeer populaire naveltruitje moest het vooral ontgelden. Geen teamvergadering ging voorbij of dit kledingstuk kwam ter sprake. Waar een aantal collega’s – waaronder ik – de charme van deze mode nog wel inzagen (wel afhankelijk van de draagster, uiteraard), was dat bij hem niet het geval. Zó vertoonde je je niet op een universiteit.

Langzamerhand begin ik hem te begrijpen. Niet zozeer wat betreft naveltruitjes of andere kleding – daarvoor heb ik nog steeds een bijna bovenmenselijke tolerantiegraad, behalve waar het mijn eigen dochters betreft – maar wel waar het gaat om omgangsvormen in het algemeen. Steeds minder studenten lijken te beseffen dat ze zich in een academische omgeving bevinden.

Nu hoef ik ook niet per se terug naar de tijd waarin er maar één slag mensen op de universiteit rondliep. Zonder het streven om kennis eerlijker over de bevolking te spreiden, was ik ook nooit in het wetenschappelijk onderwijs terecht gekomen. Ik pleit dus niet voor een elitaire universiteit. Maar wel voor een universiteit die een elite voortbrengt. Die academici opleidt die een voorbeeld kunnen vormen voor onze maatschappij. Niet dat dat bij mij zo goed gelukt is – ik word als jongen van gewone komaf ook nog wel eens op mijn academische waardigheid aangesproken – maar ik bedoel maar, de universiteit zou ernaar moeten streven.

Zo in het begin van het studiejaar blijkt maar weer eens hoe lang de weg is die veel studenten nog moeten afleggen. Staande in de lift was ik ongewild getuige van een gesprek tussen twee studentes. Eén ervan had zin in het nieuwe ‘schooljaar’, wat ik, ondanks het feit dat zij de universiteit ‘school’ noemde, als positief beoordeelde. De ander was een stuk minder enthousiast: ‘Het wordt vast net zo kut als vorig jaar.’ Zonder enige gêne, alsof ‘kut’ een woord is dat niet alleen thuishoort in een academische omgeving, maar ook op luide toon uitgesproken kan worden wanneer er een docent van middelbare leeftijd naast je staat. Aanpassen aan de omgeving, dames en heren studenten! Of ben ik nu een ouwe lul?

Lees alle columns van PH neutraal