Privilege
In het begin van het collegejaar hadden mijn klasgenoten en ik een discussie met onze docenten. Het viel ons op, zeiden we, dat alle dertien studenten bij Women’s Studies dit jaar wit zijn. Niet alleen wit, maar ook nog vrouw, Westers, en ja, hoogopgeleid natuurlijk. Hoe kan dat, zeker bij een studie die zich zo bezighoudt met ongelijkheid?
Onze docenten vertelden ons voorzichtig dat dit jaar ‘een uitzondering’ was. Dat er normaal ook mensen waren met een andere genderidentiteit – van man tot non-binair tot trans. Dat ze de afgelopen jaren nog nooit een helemaal witte klas hadden gehad. Dat ze ook dit jaar een meer diverse groep mensen hadden toegelaten. Maar dat sommige studenten simpelweg niet konden komen, omdat ze de studie niet konden betalen.
Het is een ingewikkelde paradox: op een van de meest geprivilegieerde plekken ter wereld houden mijn studiegenoten en ik ons elke dag bezig met ongelijkheid. Die spanning is voelbaar, niet alleen in de samenstelling van onze klas, maar ook in de torenhoge collegegelden, het grote aandeel studenten dat van een privéschool komt, en de bovengemiddeld witte studentenpopulatie in Oxford in het algemeen.
Het is voelbaar in de manier waarop de universiteit zich weliswaar op Twitter uitspreekt tegen racisme, maar te weinig hulp biedt om discriminatie op de campus structureel aan te pakken. In situaties waarbij ik gewoon door de universiteitspoorten kan lopen, terwijl zwarte studenten nog veel te vaak om hun studentenpas wordt gevraagd. In het feit dat de universiteit weigert om het standbeeld van Cecil Rhodes, een van de grootste Britse imperialisten, van haar universiteitsgebouw te verwijderen.
Eerder dit jaar ontstond al commotie op de universiteit, toen een blinde Ghanese student onnodig gewelddadig aan zijn enkels uit de Oxfordse debatclub werd gesleurd. Een groot deel van het bestuur van de debatclub stapte uiteindelijk op, de universiteit (die niet officieel verbonden is met de debatclub) sprak haar ongenoegen uit. Het is gemakkelijk om deze gebeurtenis als een opzichzelfstaand incident weg te zetten, maar dat was het niet. Uiteindelijk komt het minder zichtbare racisme veel vaker voor.
Studeren is een privilege. Op elke universiteit, ook in Nijmegen, maar zeker in Oxford. Dus terwijl mijn klasgenoten en ik deze week een 7.000-woorden essay proberen te schrijven terwijl we demonstreren, discussiëren, acties opzetten, geld doneren en brieven ondertekenen, houden we dat in ons achterhoofd. Ja, we zijn moe, maar lang niet zo moe als zij die structureel racisme ondergaan. We zijn extreem geprivilegieerd dat we hier überhaupt kunnen studeren. Waarvoor we dat privilege inzetten, is een tweede vraag.
Lees alle columns van Lara Maassen
J.P. schreef op 10 juni 2020 om 12:55
Is het werkelijk zo vreemd dat er louter blanke Westerse jongedames zijn toegetreden tot de master ‘women’s studies’? Als je het tegelijkertijd graag over ‘culturele diversiteit’ hebt, zoals de ‘brief’ in deze column veronderstelt, betekent dat dus ook dat je mensen de mogelijkheid geeft ook NIET deel te laten nemen aan universitaire studieprogramma’s die vanuit hún cultureel perspectief minder interessant zijn. Wat mevrouw Maassen nog niet lijkt te beseffen, is dat het perspectief waar zij hier kond van doet een typisch Westerse blik blootlegt waarin alle culturele diversiteit van de wereld aan ondergeschikt is. Hoe imperialistisch wil je het hebben?
Dan rest mij nog het quoten van een relevante passage uit het werk van een van de grootste zieners van de 19de eeuw die stierf toen hij de 20ste zag.
“Aan de moraalpredikers
Ik wil geen moraal stichten, maar aan degenen die dat wel doen, geef ik het volgende advies: willen jullie de beste dingen en toestanden uiteindelijk van alle respect en waarde beroven, ga dan vooral door met ze in de mond te nemen zoals je dat tot dusver hebt gedaan! Stel ze aan het hoofd van jullie moraal en spreek van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat over het geluk van de deugd, over de rust van de ziel, over de rechtvaardigheid en de immanente vergelding: zoals jullie te werk gaan, winnen al deze goede dingen daardoor uiteindelijk aan populariteit en worden ze bejubeld door de straat. Maar dan zal al het goud zijn afgebladderd, sterker nog: al het goud dat erin zat zal zijn veranderd in lood. Jullie zijn werkelijk meesters in de kunst van de omgekeerde alchemie, in het waardeloos maken van het waardevolste! Grijp bij wijze van experiment toch eens naar een ander recept, om niet telkens het tegendeel te bereiken van wat jullie zoeken: loochen die goede dingen, maak ze los van het applaus van het gepeupel en van de makkelijke circulatie, maak er weer geheime dingen van waar eenzame zielen zich voor schamen en zeg dat moraal iets verbodens is! Misschien dat jullie voor deze dingen zo het soort mensen winnen dat er als enige toe doet, ik bedoel de heroïsche mensen. Maar dan moeten ze iets bevatten wat vrees inboezemt, en niet, zoals tot nu toe, iets wat afkeer opwekt! Wordt het niet tijd om, zoals Meester Eckhart eerder deed, over de moraal te zeggen: ‘Wat ik van God vraag, is dat hij me van God verlost!’”
Ja ach ja schreef op 10 juni 2020 om 13:07
“Het is voelbaar in de manier waarop de universiteit (…) te weinig hulp biedt om discriminatie op de campus structureel aan te pakken. (…) In het feit dat de universiteit weigert om het standbeeld van Cecil Rhodes, een van de grootste Britse imperialisten, van haar universiteitsgebouw te verwijderen.”
Dit vind ik toch wel een heel aparte gedachtekronkel. Hoe draagt het verwijderen van een standbeeld bij aan het verminderen van discriminatie? Concreet, bedoel ik, in de echte wereld. Niet slechts in de haast neurotische belevingswereld van iemand die obsessief met vermeende privileges bezig is.
Dr Oxon schreef op 11 juni 2020 om 21:31
De “Rhodes Must Fall” beweging heeft een veel breder pakket aan eisen en suggesties voor de vermindering van openlijk racisme en rassenongelijkheid binnen de universiteit. Het standbeeld van Rhodes neerhalen was altijd voornamelijk bedoeld als een publiciteitsstunt om aandacht te vragen voor deze belangrijke punten, nadat deze beweging in eerste instantie veel internationale aandacht kreeg in Zuid-Afrika.
In een recente open brief worden de gezamenlijke eisen van Rhodes Must Fall en verwante organisaties in het kort uiteen gezet:
https://medium.com/@OxfordAntiRacismLetter/open-letter-oxford-university-must-tackle-systemic-racism-db09f3b0b1a3
Een criticus schreef op 11 juni 2020 om 11:08
Goh, waarom zouden er geen mannen Women’s “Studies” doen? Geen enkele man met een beetje zelfrespect gaat 10000 pond per jaar betalen om te horen dat hij een slecht persoon is en dat hij vrouwen onderdrukt. Best hilarisch om te lezen hoe geschokt en teleurgesteld mensen bij zo’n studie zijn als ze per ongeluk allemaal wit, vrouw en hoogopgeleid zijn. Hopelijk springt dit woke gedachtegoed niet over in Nederland, ookal lijkt het er wel op…
J.P. schreef op 11 juni 2020 om 12:57
Dat ‘overspringen’ is enkele jaren geleden al gebeurd! Iedere hoop op het uitblijven van een dergelijke ontwikkeling is inmiddels al vervlogen. Op de meeste faculteiten van de Radboud is men inmiddels al behept met de zogenaamde “Grievance studies”. En daarbij is men ook al enige tijd bezig om aan de RU ‘diversiteit’ en ‘inclusiviteit’ in management om te zetten.
Zie bijvoorbeeld deze driedelige docu met onder andere Bret Weinstein waarin duidelijk wordt wat voor horrorshow dit als gevolg kan hebben: Deel I: https://www.youtube.com/watch?v=FH2WeWgcSMk (Triggerwarning: je weet niet wat je ziet!)
Loes schreef op 11 juni 2020 om 18:07
Goh, klinkt toch wel alsof je een lesje women’s studies kan gebruiken als je denkt dat daar geleerd wordt dat mannen slecht zijn. Vrouwen volgden trouwens decennia lang men’s studies, al hadden die dan andere namen, zoals Geneeskunde, Bedrijfskunde, Literatuur of Geschiedenis, dus waarom zou andersom niet kunnen?