Rector Bas Kortmann noemde het een ‘pikant detail’: een katholieke universiteit eert de dochter van een dominee met een eredoctoraat dat wordt uitgereikt in een kerk die wordt gebruikt voor oecumenische diensten. Eredoctor Angela Merkel wist deze opmerking van Kortmann wel te waarderen en kwam er op terug in haar dankwoord. Ik moest direct denken aan mijn eigen oratie, waarin ik ook verwees naar mijn protestantse achtergrond: ‘Toch zou ik de gezichten van mijn voorouders wel eens hebben willen zien wanneer iemand ze verteld had over de frequente reizen van hun achterkleinkinderen in fly-by-wire vliegtuigen, hoge snelheidstreinen en met airbags toegeruste personenwagens, over hoe Kurt Cobains gedigitaliseerde stemgeluid zal klinken uit hun stereotorens, over het internet waarover hun nakroost zal surfen en emails versturen, over de chipkaarten waarmee ze intelligente magnetrons zullen afrekenen en last-but-not-least over één van hun achterkleinkinderen die notabene in dienst van een katholieke universiteit betrokken zal zijn bij de verdere ontwikkeling van al deze nieuwlichterij.’ Ongetwijfeld zou afgrijzen te lezen zijn geweest op de gezichten van mijn voorouders, net zoals bij die familiebijeenkomst die mijn vader nog mee mocht maken en waar uitgebreid gehuild werd toen het nieuws bekend werd gemaakt dat een oom van hervormd gereformeerd werd. Er is in korte tijd veel veranderd: zowel mijn eigen huwelijk met een katholiek meisje als mijn benoeming aan een katholieke universiteit hebben op geen enkele manier voor ophef gezorgd. Ophef was er wel in 1939 toen Mr Haan de niet katholieke schilder A. van Koeverden aanbeval voor het schilderen van het hoofdgebouw van onze universiteit aan het Keizer Karelplein. Mr Haan was op dat moment secretaris van het College van Curatoren, een functie vergelijkbaar met die van de huidige secretaris van het College van Bestuur.  In 1939 had Haan net zijn nieuwe huis betrokken, het huis waarin ik nu woon en wie weet had Van Koeverden dit huis net geschilderd en was Haan hier erg tevreden over. De Nederlandse R.K. Bond van Schilderpatroon St. Lucas was dat echter niet en beklaagde zich in een brief over de gunning aan Van Koeverden, zijnde een niet R.K. georganiseerde schilderspatroon. Wij kunnen het ons nu nog nauwelijks voorstellen, maar dit werd een enorme rel. De tijden zijn veranderd: er waren wel wat zeer kleinschalige protesten tegen het eredoctoraat voor Merkel, maar die hadden niks van doen met haar protestantse achtergrond. Het feit dat die achtergrond er niet meer toe doet zie ik meer als een teken van hoe ver de ontzuiling bij ons inmiddels is voortgeschreden dan als blijk van het vermogen van onze universiteit om over grenzen heen te kijken. Maar hoe je er ook tegen aan kijkt, het blijft een gebeurtenis met grote symbolische betekenis.

Lees alle columns van Frits Vaandrager