Afgelopen weekend verscheen een manifest van het Taalcollectief bestaande uit hoogleraren, wetenschappers en schrijvers. Met het manifest wordt geprotesteerd tegen het veronachtzamen van onze moedertaal en het omarmen van het Engels als voertaal in studierichtingen in het hoger onderwijs. De meerderheid van de masteropleidingen in het universitair onderwijs wordt inmiddels in het Engels gegeven. Het taalcollectief wil dat de Wet op het Hoger Onderwijs wordt nageleefd. Daarin staat dat het onderwijs en de examinering van de stof in beginsel in het Nederlands dient plaats te vinden, tenzij er goede redenen zijn daarvan af te wijken.

De verengelsing treft niet alleen het hoger onderwijs. Onze spreektaal is inmiddels doorspekt met Engelse woorden. Mijn eenzame protest tegen de verengelsing is het uitspreken van Engelse woorden als was ik een nieuwslezeres van de BBC en het letterlijk vertalen van Engelse termen. Je zou mij eens muffin of pop up moeten horen zeggen! Omdat deze woorden door velen op z’n Nederlands worden uitgesproken verstaat welhaast niemand wat ik zeg. Een kernachtige vertaling voor selfie stick heb ik trouwens nog niet gevonden, ik houd me aanbevolen voor betere vertalingen dan: houder voor een digitaal apparaat teneinde zelfportretten te maken.

Neem dan de Duitsers. Die doen moeite om aan de Duitse taal vast te houden: Kampf gegen Anglizismen noemen ze dat. Voor downloaden hebben ze het herunterladen uitgevonden. Een flyer wordt Handzettel of Faltblatt genoemd. En airconditioning is in het Duits Klimaanlage. En mijn favo: wat wij en de Engelsen touchscreen noemen is in het Duits der Berührungsbildschirm geworden.

Aan de Zuidas gebruiken notarissen, al dan niet werkzaam in de internationaal juridische praktijk, ook steeds vaker Engelse termen en begrippen. Een shareholders agreement (contract tussen aandeelhouders van een bv) met clausules zoals Russian roulette en de Mexican shout out is eerder regel dan uitzondering. Heb je geen drag along- of tag along-regeling in je contract, dan tel je echt niet langer mee. In de provincie is ook menig notaris besmet met deze Zuidas-disease: het plaatselijke schildersbedrijf wordt ook met allerlei Engelse termen en op Angelsaksische leest geschoeide contracten terug de terpentinelucht ingestuurd.

Voordat de colleges in september weer starten, moet ik ook bij mezelf te rade te gaan. Hoeveel Engelse termen gebruik ik eigenlijk in het onderwijs? Uit didactisch oogpunt geef ik enkele clausules die je in het testament kunt opnemen namen aan de hand waarvan de inhoud van de clausule eenvoudig kan worden onthouden, zoals de Dave-Roelvink-clausule bijvoorbeeld. Omdat ik het Taalcollectief steun, gebruik ik die naam – ook al is die half Engels – aanstaand collegejaar maar niet meer. Hij geeft om andere redenen toch al een aparte bijsmaak, elke keer als ik de naam van de clausule uitspreek.

Lees alle columns van Lucienne van der Geld