Het begon met een knal, maar het liep met een sisser af. Even dacht Nijmegen na de recente explosie in de elektriciteitscentrale het middelpunt van de wereldbelangstelling te zijn, maar het kwam niet zover. Opluchting gaat in dit soort gevallen altijd gepaard met gevoelens van teleurstelling. De ramp bleek niet erg genoeg. Ze stelde teleur. We willen het niet weten, maar stiekem houden we van onze catastrofes. Ze verbinden uiteindelijk de mensen die het overleven. Maar op de ochtend van 8 november was er niets wat de mensen uiteindelijk kon verbinden, want de ramp wilde geen ramp worden. Thuis hoorde mijn echtgenote de knal als enige. Toen kwam het blazende en joelende geluid. ‘Het lijkt wel alsof er een vliegtuig neerstort’, zei ze. Probleem met deze hypothese was dat je doorgaans verwacht dat het neerstorten op een gegeven ogenblik afgelopen is. Maar het vliegtuig boven Nijmegen bleef maar neerstorten, meer dan een uur lang. Onwillekeurig moest ik denken aan de Oostenrijker Felix Baumgartner die recentelijk in New Mexico van bijna 40 kilometer hoogte een parachutesprong maakte. Na slechts  4,5 minuten was hij weer op aarde. Als we aannemen dat het vliegtuig in verband met de zwaarte nog sneller valt dan een mens, dan moet het vliegtuig dus wel erg hoog boven Nijmegen hebben gevlogen. We verwierpen eendrachtig de vliegtuighypothese. De kinderen sliepen nog. Twee mokken thee stonden geluidloos te dampen op het aanrecht. Er werd gedoucht, er werd gegeten en er werden nieuwe hypothesen bedacht: een gifgasaanslag, iets met de treinen, wellicht een buitenaards ruimteschip. Ik dacht: hoe vaak hebben we eigenlijk nog geanimeerde ochtendgesprekken? Ja, we voelden ons als piepjonge wetenschappers in een moeilijk in te schatten situatie. We speculeerden er lustig op los. Ook de praktische consequenties van de ramp die geen ramp zou blijken te zijn werden tegen het daglicht gehouden: Kan ik naar mijn werk? Kunnen de kinderen naar school? Moeten we de ramen dichtdoen? Familieleden elders bellen en uitleggen dat we nog leven? We openden de gordijnen. Er was minder verkeer dan gebruikelijk. Alles rook naar ramp. Ik zette een vuilniszak buiten. Ik hoorde nu pas het geluid zonder de dempende werking van muren en ramen. Ik vond het prachtig. Het overheerste alles. Je hoorde geen harde stadsvogels zingen, geen domme buurmannen in raamkozijnen boren, geen vrachtauto’s door de straat denderen. Ook geen schreeuwende peuters en gestreste moeders. En al helemaal geen arbeidsvitaminen voor de stratenmakers. Er was alleen maar noise. Terwijl ik daar zo stond met de vuilniszak bungelend aan mijn rechterhand en de grijze lucht als geruststellend baldakijn, begreep ik ineens hoe sereen rampen kunnen zijn.

Lees alle columns van Paul van den Broek