Taalfouten II
Je kunt over de grootste wereldproblemen schrijven en er reageert geen hond, maar trap de student op zijn taalkundige tenen en die blijken lang en bijzonder gevoelig te zijn. Lang heb ik gedacht dat ik voor de kat zijn viool mijn stukjes tikte – het was me volstrekt onduidelijk of ze überhaupt gelezen werden – maar sinds mijn stukkie over taalfouten weet ik wel beter.
Een tsunami van reacties, doorgaans negatief. Vooral over insecten, viel mij op. De ene soort zou ik ziften, met de andere copuleren. Eén van mijn studenten schreef er zelfs zelf een column over in het onvolprezen ANS – hij had geluk dat hij al een voldoende had, want enige rancune is ook mij niet vreemd.
Maar, zift ik nu echt muggen en neuk ik echt mieren als ik studenten oproep wat meer aandacht aan hun taal te besteden? Ik dacht van niet. Van de toekomstige elite van Nederland – en die leiden wij hier op, een universiteit is wel het hoogst mogelijk te volgen onderwijs – mag toch verwacht worden dat zij haar moedertaal beheerst? Dat zij in staat is haar gedachten op een navolgbare wijze op papier te zetten?
En eigenlijk gaat het mij helemaal niet om de taalfouten op zich, maar waar deze voor staan. Voor slordigheid, desinteresse, gemakzucht en misschien zelfs wel een gebrek aan niveau. Wie, zonder daar nog eens kritisch naar te kijken, maar wat letters op papier kwakt, is zelden in staat tot heldere, kritische gedachten. In mijn langdurige academische carrière heb ik het niet anders meegemaakt dan dat een taalkundig slecht betoog ook wetenschappelijk aan alle kanten rammelde. Het tegenovergestelde is jammer genoeg niet altijd waar, maar dat terzijde.
Dáár gaat het mij dus om. De kritische, wetenschappelijke attitude, het hoogste goed dat op een universiteit te verkrijgen is. Daar is inzet voor nodig, (zelf)reflectie en accuratesse. Het taalgebruik hoeft daarbij niet per se foutloos te zijn, al zou dat mooi zijn. Foutarm vind ik al heel wat.
N1c00 schreef op 14 februari 2014 om 17:07
Prof.dr. P.A. Vroon (Piet) noemde de universiteit “Zeer Uitgebreid Lager Onderwijs”, afgekort ZULO.
Miet schreef op 17 februari 2014 om 09:38
Ik denk dat ze vooral staan voor te weinig tijd (willen) nemen om kritisch te zijn voor zichzelf, en niet bereid zijn iemand anders eens naar zo’n tekst te laten kijken (met het risico natuurlijk dat die opmerkingen maakt). Vanwege opnieuw de tijd, of vanwege het niet kunnen verdragen dat iemand hen op fouten wijst? Ik ben me ervan bewust dat ik de fouten in andermans teksten veel sneller en makkelijker zie dan die in mijn eigen teksten. Dat is normaal, je bent zo vertrouwd met die tekst dat je dat soort dingen niet meer ziet. Ik weet ook dat heel wat mensen die behoorlijk wetenschappelijk beslagen zijn niet zo’n talent zijn in het neerschrijven van die kennis. Maar daar moet je je dan gewoon bewust van zijn, en je tekst door iemand anders laten nalezen, die daar wel beslagen in is. En dat vraagt tijd, vertrouwen en – vooral – zelfvertrouwen. Een dt-fout maakt je onderzoek op zich niet minder waard, maar je bent het aan je publiek verplicht om die er voor publicatie wel uit te (laten) vissen.
Miet schreef op 17 februari 2014 om 09:58
Ik vermoed sterk dat je studenten (mensen in het algemeen eigenlijk) er meer en explicieter op moet gaan wijzen dat als ze schrijven, ze dat voor een publiek doen, voor lezers. Dat ze dus rekening moeten houden met dat publiek, en als dat publiek zegt: wij begrijpen dit niet, wij hebben hier moeite mee, dan betekent dat niet dat dat publiek van slechte wil is, maar dat de tekst niet in orde is. Van het schema ‘zender (codeert) boodschap (decodeert) ontvanger’ lijkt dat tweede stukje wel eens vergeten te worden.
Publiek | Nederlands (en andere talen): hoe, wat, wanneer, waarom schreef op 18 februari 2014 om 11:27
[…] afgelopen dagen heb ik enkele artikels gelezen die me aan het denken hebben gezet. De eerste is een blog over de vaststelling dat de studenten van de blogschrijver veel heftiger reageren op een vorige […]