Afgestudeerde psychologen en orthopedagogen voelen zich uitgebuit. Ze moeten voor nop werken op een werkervaringsplek. Ze zien geen andere mogelijkheid omdat er bijna geen banen zijn voor net afgestudeerden. Ook studenten van andere studierichtingen zeggen dat ze voor hun eerste baan of stage niet of nauwelijks worden betaald en dat werkgevers van hen profiteren. Het tv-programma De Monitor deed er onderzoek naar.

Toen K3 uit elkaar ging, werd het salaris van de Nederlandse K, Josje Huisman, bekend. Studio 100 betaalde haar 3.400 euro bruto per maand (‘Josje moest een wurgcontract tekenen’, RTL Boulevard 18 maart 2015). Hiervoor moest Josje talloze optredens, interviews en tv-series doen in blije meisjeskleding. En ook nog altijd met een glimlach van oor tot oor. Je moet het maar kunnen. De werkelijke opbrengsten stak Gert (van Samson) in zijn diepe zakken. Bij The Voice of Holland zou het niet veel anders zijn. Kandidaten dragen bijna alle rechten over aan de producent en houden er zelf maar weinig aan over, zeggen verschillende media.

Uitbuiting bij de start van iemands carrière lijkt in verschillende branches voor te komen. Toen ik net afgestudeerd het notariaat instapte, was mijn startsalaris – to put it mildly – niet echt indrukwekkend, maar uitbuiting was het nou ook weer niet. Het was ruim vóór de crisis en, zo werd mij bezworen, als ik eenmaal notaris was dan zou ik het miezerige salaris als kandidaat-notaris snel vergeten zijn. Maar die toegezegde gouden bergen bleken na de crisis net zo veel waard als een verkiezingsbelofte.

De pijlen van de uitgebuite studenten zijn inmiddels ook gericht op de universiteiten omdat zij een te positief beeld over de baankansen van afgestudeerden zouden schetsen. Onze beroepsgroep heeft flink last gehad van de crisis. Sommige net afgestudeerden boden zich op het hoogtepunt van de crisis zelfs gratis aan een notariskantoor aan om werkervaring op te doen. Een marketeer zou deze grauwe realiteit vast oppoetsen tot ‘lekker vrij en ongebonden snuffelen aan je toekomst’. Gelukkig zijn de baankansen in het notariaat weer wat beter, maar voor starters nog steeds niet top. Ik hoop maar niet dat de run van starters op die stuk of wat vacatures in een glimmende brochure terecht komt als ‘je kans pakken in een groeiende business’.

Lees alle columns van Lucienne van der Geld