Vorig jaar rond deze tijd zat ik aan de bar in een bar genaamd Bar, vlakbij de campus van Yale. Naast mij zat een best wel beroemde professor uit een ver land, die ik kende uit het lab waar ik drie maanden op bezoek was. Hij kwam daar al jaren ook één of twee keer per jaar terug en ging dan – net als ik – graag naar Bar. Beetje drinken, beetje poolen, beetje mensen kijken – en daar daarna over schrijven.

Ik wilde met hem praten over de wetenschap, omdat hij uit hetzelfde vakgebied kwam en veel bekende onderzoeksinstituten kende, maar tegelijk ook onafhankelijk was. Zoals je als kind een tante in vertrouwen neemt, in plaats van je moeder. Maar vooral ook omdat hij naast zijn werk als wetenschapper net als ik nog andere dingen deed, waaronder schrijven.

Ik vertelde hem over wat mij allemaal tegenstaat in de wetenschap. Dat het niet meer om de echte bevindingen gaat, maar om publiceren. Dat je daardoor soms dingen moet publiceren die je niet goed genoeg, – of erger nog, – niet interessant genoeg vindt, gewoon omdat je anders niet genoeg publicaties hebt. Dat soort dingen.

Hij was het er niet mee eens. Zei dat hij zelfs toen hij nog promoveerde nooit iets had gepubliceerd waar hij niet achter stond – en zijn promovendi dat ook nooit zou laten doen. Ik zei dat het – excuses – wel al een tijdje geleden was dat hij zelf was gepromoveerd en er sindsdien andere maatstaven gelden. En misschien was het in zijn land sowieso anders. Wist hij wel hoe het er in Nederland aan toe ging?

We poolden. Ik won. ‘Niet tegen je promotor zeggen’, zei hij. Ik beloofde het, maar wist dat ik die belofte bij thuiskomst zou verbreken.

We keken naar de mensen die naast ons stonden, pratend, met een biertje in de hand. ‘Vroeger was het hier beter’, zei hij. ‘Toen stonden de vrouwen hier in hun ondergoed op tafel. Tegenwoordig mag dat niet meer, nu is alles anders.’

Terug aan de bar zei ik dat ik ondanks deze mindere dingen, wel enorm van de wetenschap houd. Net als hij. Het is ook een prachtig vak. ‘Het is toch fantastisch dat je de hele dag interessante vragen mag beantwoorden en daarnaast de vrijheid hebt de wereld over te reizen om een biertje te drinken met gelijkgestemden’, zei hij. Ik knikte. Hij vertelde een hilarische anekdote over een conferentie, 25 jaar geleden. Ik lachte. Maar staarde toen – als in een roman – in het helaas niet-bestaande schuim op het biertje voor me, waarna ik verzuchtte: ‘Vroeger was het beter, tegenwoordig is alles anders.’

Lees alle columns van Merel van Goch