Als ik een ding niet ben, dan is het wel woke, vrees ik. Aan de ene kant zou ik het heel graag willen zijn – morele zuiverheid lijkt me helemaal top –, maar aan de andere kant lijkt het me ook doodvermoeiend. Lastig bij colleges ook, zoals laatst bleek uit een artikel in de Volkskrant. Ik worstel er ook wel mee. En dan bedoel ik absoluut niet in de directe benadering van studenten, daar kun je ook gewoon respectvol inclusief zijn zonder dat per se woke te noemen en daar doe ik op zijn minst mijn uiterste best voor. Nee, het gaat mij meer om de collegestof. In historisch materiaal zit nu eenmaal het een en ander waar we tegenwoordig – eigenlijk al wel heel erg lang – toch een beetje anders naar kijken dan toen het plaatsvond. Slavernij, racisme, man-vrouwverhoudingen, seksualiteit, het zijn zo maar wat thema’s waar je tegenaan loopt (en het is uiteraard geen uitputtend lijstje met gevoelige onderwerpen).

Ik ben hartstikke blij met de generatie verlichte studenten die kritisch kijkt naar dit soort zaken, maar zie het soms wel een beetje doorschieten – al spreekt hier wellicht de boomer, die ik weliswaar qua leeftijd niet ben, maar in de ogen van de jongere generaties zal dat niet veel uitmaken. Het cancellen van niet-inclusieve literatuur en het vernietigen van historisch erfgoed omdat die geschiedenis je niet bevalt bijvoorbeeld – ik zou liever zien dat het van context wordt voorzien waaruit blijkt dat er op zijn minst flink wat valt af te dingen op het standbeeld of de straatnaam van de historische figuur in kwestie. Het verwijderen van het erfgoed wist het verleden niet uit, maar kan het wel onzichtbaar maken, en daarmee ons de kans ontnemen ervan te leren, zeker op een universiteit.

Een mooi genuanceerd standpunt, vond ik lange tijd, tot ik me (aan de late kant natuurlijk) realiseerde dat er verdomd veel ‘historisch erfgoed’ is verwijderd waarvan ik me niet kan voorstellen dat dat er nog zou zijn. Nazi-straatnamen, bijvoorbeeld, of standbeelden van genocidale dictators. De wereld zou te klein zijn als we die hier zouden hebben, gezien het leed dat ze ons hebben berokkend. Woke zou ik het nog niet willen noemen, maar het is een begin. Ik sta eindelijk op sluimerstand.

Lees alle columns van PH neutraal