Eenzaamheid, mannelijkheid en het leven van late twintigers en vroege dertigers. Dat zijn enkele thema’s die terugkomen op het debuutalbum van de literaire Boyband, waarin muziek en poëzie afwisselen. ‘Mensen denken te veel in genres.’

Met een releaseshow in Merleyn stellen de vijf bandleden van Boyband volgende week hun debuutalbum voor. In Canon bevat twaalf nummers, variërend van dansbare hits tot literaire uitingen.

De vijfkoppige band bestaat sinds 2018 en stond eerder op het Wintertuinfestival en op Lowlands. Op het podium wisselen ze muziek en voordracht af. Dat doen ze vaak begeleid door danspasjes en zwoele blikken, zoals het een echte boyband betaamt.

Boekenbal

Drie van de vijf leden – dichter Wout Waanders, striptekenaar Jelko Arts en muzikant Laurens van de Linde – kennen elkaar van de studie Nederlands aan de Radboud Universiteit, de andere twee – theatermakers Koen Frijns en Martin Rombouts – kwamen ze tegen op literaire feestjes.

‘In Canon is een grappige en emotionele plaat geworden’, zegt Jelko Arts in een koffiebar met zicht op de Waal. ‘Er zit verstilling in, grapjes en nummers om op te dansen.’

‘Onze droom met dit album? Op het Boekenbal staan’, vult Wout Waanders aan. ‘Daarom hebben we ooit het nummer Adriaan van Discotheek gemaakt.’

Arts: ‘Ik zal pas gelukkig zijn als we één miljard keer gestreamd worden op Spotify.’

Hoe kwamen jullie op het idee om een album uit te brengen?

Wout Waanders: ‘We zijn begonnen als podiumact waarbij we de dansjes en bewegingen van een boyband koppelen aan literatuur. Tijdens de coronacrisis konden we niet optreden, toen ontstond het idee voor een album.’

Jelko Arts: ‘Een album past goed in ons verhaal, het is een typisch jaren-90-ding. Er zitten veel nadelen aan een plaat: je kan geen pasjes doen, kushandjes werpen of knipogen naar de mensen in de zaal. Maar je kunt wel vrij makkelijk gasten uitnodigen of doen alsof je een radioprogramma bent.’

Wout: ‘Het uitgangspunt van de literaire boyband was om literaire teksten niet zomaar voor te lezen op een podium. We wilden iets nieuws doen, mogelijkheden onderzoeken. Daarom zitten er zowel boybandliedjes in het album als iemand die een voicemail inspreekt.’

Waarover gaat de plaat?

Wout: ‘Eenzaamheid, dat speelde tijdens de coronacrisis. Mannelijkheid is een thema, maar ook alles wat je tegenkomt in het leven van dertigers en eind-twintigers. Maar we zijn niet erg geëngageerd. Er staat ook een feestnummer op.’

Jelko: ‘We zijn ooit begonnen met een voorstelling op Lowlands. Die ging heel erg over het feit dat wij alles deden wat een boyband doet: ruzie maken, het vliegtuig nemen… Dat punt zijn we inmiddels voorbij: nu maken we de nummers die we willen maken.’

Zit die gimmick van de boyband bepaalde thematieken in de weg?

Wout: ‘Het is meer een vorm dan een inhoudelijke verplichting. We hoeven niet alleen danspasjes op het podium te brengen, er kan ook een solovoorstelling in.’

Jelko: ‘Veel mensen komen naar onze show met het idee dat we een gimmick zijn. Maar wat we doen is oprecht. Veel thema’s in een boyband vind ik interessant. Stop vijf personages bij elkaar en kijk welk creatief proces eruit komt. Dat literatuur op een podium doodsaai is en dat je dat met een boyband kunt opspicen, is ook iets inhoudelijks.’

Wout: ‘De spanning zit erin dat mensen denken: is het nou wel of niet grappig? Daar spelen we mee.’

Vanwaar de naam van het album, In Canon?

Wout: ‘Als je iets in canon doet, doe je dat samen, maar heeft toch ieder zijn eigen stem. Dat staat symbool voor hoe we werken. Maar de literaire canon heeft een andere betekenis: een kader waar alle standaardwerken in staan. Ons doel is natuurlijk om daar ook in te komen.’

Er staan zowel liedjes als literatuur op het album. Gaan jullie nummers ook op de radio worden gedraaid?

Jelko: ‘Wie niet op de radio gedraaid wilt worden, moet maar een poëziebundel schrijven. Sommige nummers lenen zich heel goed voor de radio, maar op het album staat ook een ingesproken voicemailbericht. Daar kan een deejay niets mee. Die spanning vind ik heel leuk.’

‘Ons doel is om in de Top 2000 terecht te komen’

Wout: ‘Adriaan van Discotheek is al een paar keer op Radio 1 gespeeld. Mijn doel is om met de Boyband in de Top 2000 terecht te komen, maar dan met een gedicht (lacht).’

Jelko: ‘Daarachter zit de gedachte dat in de Top 2000 geen poëzie zit.’

Wout: ‘Terwijl poëzie en muziek soms dicht bij elkaar liggen.’

Denken mensen te veel in genres?

Jelko: ‘Hoe langer we hiermee bezig zijn, hoe meer we erachter komen dat dat zo is. Toen we aan Merleyn vroegen of zij een katheder hebben om achter te staan, antwoordden ze dat zij dat niet hebben. En in boekhandel Perdu in Amsterdam mogen we niet te luid spelen, want anders hebben de buren overlast. Zodra je iets wilt wat een genre een beetje omdraait, snappen veel mensen niet wat er gebeurt.’

In een van jullie nummers heeft Adriaan van Dis een soundbite.

Wout: ‘Op het nummer zegt hij: “Wat een feest, wat een feest, ik heet naar een discotheek”.’

Jelko: ‘Iemand op de Radboud Universiteit had bedacht dat het leuk zou zijn om dat nummer te spelen bij de uitreiking van zijn eredoctoraat aan de Radboud Universiteit. We zagen ertegen op, maar uiteindelijk vond hij het heel leuk. Ik hoop dat hij naar het hele album gaat luisteren.’

Boyband brengt literatuur op een laagdrempelige en aantrekkelijke manier op het podium. Maar gaat de glans van literatuur op die manier niet een beetje verloren?

Jelko: ‘Veel mensen worden chagrijnig als wij onze shows poëzie en gedichten noemen. Een van onze laatste optredens was bij de uitreiking van de Tollensprijs, die naar dichteres Ellen Deckwitz ging. Heel wat mensen in de zaal vonden het bezwaarlijk dat wij werden geprogrammeerd op een chique poëzieprijs.’

Een deel van jullie heeft Nederlands gestudeerd aan de Radboud Universiteit. Komt daar iets van terug in de Literaire Boyband?

Wout: ‘Jos Joosten (hoogleraar Nederlandse letterkunde, red.) was de scriptiebegeleider van drie leden van de literaire boyband, bij de release in Merleyn houdt hij een voordracht. Maar we hebben geen nummers over morfologie of argumentatieanalyse op de rol staan.’

‘Alle leden van Boyband zijn geïntrigeerd door het vertellen van een verhaal’

Jelko: ‘Veel studenten Nederlands willen docent, communicatieadviseur of journalist worden. Ik had vooral de drang om iets met taal en verhalen te doen. Daarin vond ik Wout en Laurens: ook zij wilden verhalen op een nieuwe manier vertellen of omkeren. Alle leden van Boyband zijn erg geïntrigeerd door het vertellen van een verhaal.’

Wout: ‘Ik heb niet leren dichten op de opleiding. Door veel te lezen en te weten wat er is, leer je waar je van houdt en waarvan niet. Die grote lijnen heb ik wel in de opleiding Nederlands geleerd. Dat is het universitaire denken: twee dingen die niet bij elkaar horen toch bij elkaar zetten. Dat kan in een essay, maar ook in een boyband.’

Diversiteit is een belangrijk onderwerp in de hedendaagse literatuur. Hoe is de diversiteit van de boyband?

Jelko: ‘Op het gebied van geslacht zijn we niet divers. We zijn ons daar hyperbewust van maar het is niet eenvoudig om daar een oplossing voor te vinden.’

Wout: ‘Wat we doen, gaat ook juist over mannen. Als vijf vrouwen een girlband willen starten, dan kan dat natuurlijk. Maar inhoudelijk zit er wel diversiteit in onze band: als dichter wil ik graag poëzie op het podium brengen, anderen hebben meer een achtergrond in de muziek. Daar moet je rekening mee houden, maar dat houdt het ook boeiend.’

‘In Canon’ van Boyband is vanaf 17 januari te beluisteren op Spotify en op andere platforms. Voor de releaseshow in Merleyn zijn nog een paar tickets beschikbaar.