De Radboud Universiteit is internationaler dan ooit. Een op de zeven eerstejaarsstudenten komt uit het buitenland. Ze kunnen kiezen uit dertien Engelstalige bacheloropleidingen. Mooi natuurlijk. Maar kan Nijmegen dat aan?

Loop over de campus en luister. Je hoort Engels praten, Duits, Spaans, soms Frans. Dat was tien jaar geleden nog wel anders. In 2016 maakte de internationalisering van de campus een sprong voorwaarts met zes nieuwe Engelstalige bachelors. Dat had meteen gevolgen voor het aantal internationale studenten in Nijmegen: opeens kwam een op de vijf nieuwe studenten uit het buitenland. Een jaar eerder was dat nog een op tien.

In 2020 wil de bètafaculteit al haar opleidingen in het Engels aanbieden

Dit jaar verwacht de universiteit 853 internationale bachelorstudenten en 596 uitwisselingsstudenten. Van de studentenpopulatie als geheel is 10 procent internationaal. Ook het aanbod Engelstalige bachelorprogramma’s is verder gegroeid, het zijn er nu dertien. En dat aantal loopt snel op. In 2020 wil de bètafaculteit, koploper op dit gebied, al haar opleidingen in het Engels aanbieden. Het toegenomen aanbod van Engelstalige bachelors, met name die van psychologie, bracht de afgelopen jaren vooral meer Duitsers naar de Waalstad.

Minder geld

Niet iedereen juicht de toestroom van internationale studenten toe. In mei spraken de Nederlandse universiteiten (verenigd in de VSNU) af dat ze de ongebreidelde groei van het aantal studenten de komende jaren gaan afremmen. En dan met name de buitenlandse aanwas, goed voor twee derde van de toename. Want: het overheidsbudget voor het hoger onderwijs groeit al jaren niet meer mee met de studentenaantallen, en dus blijft er per student steeds minder geld over. Dan komt de onderwijskwaliteit in gevaar.

De VSNU stuurde het akkoord naar onderwijsminister Ingrid van Engelshoven, die vervolgens in juni háár visie op internationalisering naar de Tweede Kamer stuurde. De minister moedigt daarin internationalisering aan, maar zegt ook oog te hebben voor de problemen. Ze deelt de zorgen over het niveau van het Engels in het onderwijs, de toegankelijkheid van opleidingen en het aanbieden van Engelstalige tracks als manier van universiteiten om snel geld te verdienen aan buitenlandse studenten.

Numerus fixus

De Nijmeegse psychologen schrokken zich twee jaar terug rot toen hun gloednieuwe Engelstalige opleiding honderden internationale studenten op de been bleek te brengen. En voerden snel een numerus fixus in voor het jaar daarop. Van Engelshoven denkt na over manieren om internationale studenten te selecteren. Collegevoorzitter van de Universiteit van Amsterdam Karen Maex had de minister in haar nieuwjaarsrede al opgeroepen met ‘instrumenten’ te komen. Want, zei ze, collegezalen met 80 procent studenten uit Duitsland en China wil je niet. Selectie op basis van nationaliteit is in ieder geval uitgesloten, want dat staat gelijk aan discriminatie.

 

In Nijmegen zijn inmiddels drie Engelstalige opleidingen met een numerus fixus: naast Psychology ook Artificial Intelligence en Biology. Het probleem van de grote toestroom van buitenlandse studenten beperkt zich niet tot Nederland. In Denemarken kondigde de onderwijsminister onlangs aan de instroom te gaan beperken. Reden: te veel studenten ‘profiteren’ van het Deense – gratis – onderwijs, maar weten na afstuderen niet hoe snel ze moeten terugkeren naar hun thuisland. We spekken de arbeidsmarkt van andere EU-landen, zei de Deense minister in een persverklaring. De Denen gaan nu kijken welke internationale studenten na hun (Engelstalige) studie gauw weer vertrekken of werkloos worden. Voor die studies voeren ze een ‘arbeidsmarktfixus’ in.

Naar de Randstad

In Nederland blijven afgestudeerde internationals wel nog even hangen, blijkt uit nieuwe cijfers van onderwijsorganisatie Nuffic. Een jaar na afstuderen woont 60 procent van de internationals nog in Nederland. Na vijf jaar is dat nog altijd 20 procent. Ter vergelijk: in Denemarken is het percentage blijvers na twee jaar 30 procent. Uit diezelfde Nuffic-cijfers blijkt echter dat internationals Nijmegen snel achter zich laten. Als ze na afstuderen in Nederland blijven, verhuizen Nijmeegse internationals snel naar de Randstad of naar een technische hub als Eindhoven.

Zo’n nijpend kamertekort als in Groningen kent Nijmegen niet

In september bezetten Groningse studenten het Academiegebouw. Hun eisen: het universiteitsbestuur moest met een (gratis) oplossing komen voor de internationale studenten die noodgedwongen in tenten sliepen, en diende zich uit te spreken tegen het huidige financieringssysteem. De universiteit had eerder al een brief verstuurd naar haar medewerkers met het verzoek een internationale student in huis te nemen. Ook in Nijmegen kan de SSH& de vraag niet bijbenen. De studentenhuisvester heeft achthonderd nieuwe internationale studenten van woonruimte voorzien. Het betreft zogenaamde shortstay-accomodaties: kamers voor een jaar. Wie langer blijft, moet daarna zelf een reguliere kamer zoeken. Het International Office heeft voor de resterende tweehonderd studenten woonruimte gevonden via de particuliere huurmarkt.

‘We werken daarvoor samen met private partijen, zoals Dornick BV van vastgoedman Ton Hendriks, Guesthouse Nijmegen en Bungalowpark de Zeven Heuvelen’, zegt hoofd International Office Wessel Meijer. Zo’n nijpend kamertekort als in Groningen kent Nijmegen dus niet. ‘De groei van internationale studenten verloopt bij ons niet met grote schokken zoals in Groningen, Wageningen, Delft en Amsterdam’, zegt Meijer. ‘Dat maakt het gemakkelijker om erop in te spelen.’ Maar of Nijmegen klaar is voor al die internationale studenten, is nog maar de vraag.  In de special die vandaag verschijnt, neemt Vox de proef op de som.

Lees hier de digitale versie van Vox.