Het kabinet trekt 160 miljoen euro uit voor zeven onderzoeksprojecten. Het zogeheten ‘Zwaartekrachtprogramma’ moet Nederland in de “wetenschappelijke wereldtop” houden, aldus OCW-minister Robbert Dijkgraaf. Bij twee voorstellen zijn wetenschappers van de Radboud Universiteit betrokken.

Met het Zwaartekrachtprogramma financiert het ministerie onderzoek dat een onderzoeker in zijn eentje niet van de grond kan krijgen. Het gaat om enkele tientallen miljoenen per project, met een looptijd van vijf tot tien jaar. Een commissie van onderzoeksfinancier NWO doet de selectie.

De voorstellen zijn ingediend door ‘consortia’ van meerdere onderzoekers uit verschillende disciplines. De winnende voorstellen komen van de universiteiten van Utrecht (twee keer), Amsterdam (UvA), Nijmegen, Leiden, Eindhoven en Wageningen.

Blindheid

Bij twee voorstellen zijn wetenschappers van de Radboud Universiteit betrokken. Zo gaat het ‘Lifelong Vision’-consortium, dat geleid wordt door Caroline Klaver van het Radboudumc, nieuwe behandelingen ontwikkelen tegen blindheid. Met een beurs van 22 miljoen euro willen de onderzoekers kapotte genen gaan herstellen, een nieuw netvlies printen met een bio-printer, en uitzoeken hoe zebravissen het voor elkaar krijgen om zelf hun netvlies te repareren.

Ook gaat 20 miljoen euro naar het Adapt!-team, onder leiding van Beatrice de Graaf van de Universiteit Utrecht. Zij willen onderzoeken hoe samenlevingen crisissen zoals de coronapandemie kunnen voorkomen. Het project omvat een team van onderzoekers van vijf universiteiten, namens de Radboud Universiteit is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis Lotte Jensen aan het project verbonden. Zij zal, aldus een persbericht van de Radboud Universiteit, haar historisch-culturele expertise inbrengen over de omgang met crises vanaf 1800.

Nanoschaal

Daarnaast krijgen twee verschillende voorstellen geld om dieper in het brein kijken. Het ene gaat over eiwitten die betrokken zijn bij ziektes als Alzheimer en Parkinson, in het andere willen neurobiologen, chemici, psychiaters en datawetenschappers samen de herkomst van angst, depressie en psychose achterhalen. Er gaat tot slot ook geld naar onderzoekers die werken aan nieuwe vormen van energieopslag op nanoschaal, en naar onderzoeken naar cybersecurity en afweermechanismen van planten.