In 1997 maakten studenten biologie een film over een virusuitbraak die de campus treft. De overeenkomsten met de coronacrisis zijn frappant, vertellen twee van de betrokkenen.

De camera toont een verlaten Toernooiveld. Voor studenten is de bètafaculteit dicht, af en toe gaat een medewerker een van de gebouwen binnen – op voorwaarde dat diegene zijn of haar naam noteert. Het terrein is leeg omdat een dodelijke virusuitbraak de universiteit in haar greep houdt. Hoestende mensen dragen het virus over, en het is maar de vraag of een grootschalige epidemie te vermijden is.

Als je niet beter zou weten, lijken de beelden vandaag opgenomen. Maar de scènes komen uit de thriller Ziek, een film die studenten van studievereniging BeeVee (biologie) in 1997 uitbrachten – op ouderwetse VHS-videobanden.

Outbreak

Meer dan twintig jaar later lijken de biologen profetische gaven te hebben gehad. ‘Nou’, relativeert Sonja Willems meteen, ‘we dachten niet: dit gaat ooit gebeuren.’ Willems produceerde de film samen met Coen Custers, toentertijd student natuurkunde.

‘Het leek ons vooral heel leuk om een keer zelf een film te maken’, vertelt ze aan de telefoon. ‘Het plot volgde later pas. Coen schreef het script, dat losjes was gebaseerd op de film Outbreak.’ Willems speelt ook een rol, als journalist. Een Oscar wonnen ze er niet mee – ‘We waren gewoon wat biologie- en natuurkundestudenten die dit in hun vrije tijd deden’. Wel behaalde de film een Bronzen Apollo bij de culturele Pythische Spelen van 1998, die de Nijmeegse universiteit hield ter gelegenheid van haar 75-jarig bestaan.

Een van de rechercheurs uit de film blijkt betrokken bij de epidemie, inspecteur Lucas. ‘Die slechterik speelde ik’, lacht Pieter Colla. ‘Volgens mij was ik gecast omdat ze vonden dat ik zo’n bad guy-hoofd had, net als Steven Seagal.’ In werkelijkheid is Colla op het rechte pad gebleven: hij is tegenwoordig docent biologie en natuurwetenschappen op de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenenwoud.

Het virus komt van de firma BioNuke, die biologische wapens maakt

Hij moet de laatste tijd vaak aan de film terugdenken. ‘De overeenkomsten zijn soms frappant. In de film verspreidt het virus zich bijvoorbeeld verder doordat iemand de trein neemt, dat zie je nu ook – maar dan vooral wereldwijd, via het vliegtuig.’ En de schimmige herkomst van de ziekmaker – de firma BioNuke, die biologische wapens maakt – appelleert aan complottheorieën. Ook corona zou in het lab gemaakt zijn, bezweren allerlei mensen op internet, bijvoorbeeld als middel om China en Iran te treffen.

Bedrijfsbrandweer

Zowel Colla als Willems denken bij de film niet zozeer aan het plot terug, maar aan de medewerking die ze van iedereen op de universiteit kregen. Colla: ‘De portiers en bewakers kregen ook een rol, en we konden zelfs een wagen van de bedrijfsbrandweer gebruiken – die had de universiteit toen nog. En dat een hoogleraar mee wilde doen was natuurlijk helemaal geweldig. Roubos maakte echt tijd vrij.’

Willems was vooral blij met de hulp van de audiovisuele dienst van de bètafaculteit. ‘Daar hadden ze professionele camera’s op wieltjes, en montage-apparatuur. Hard nodig, want monteren was nogal ingewikkeld met die ouderwetse videobanden.’ Daar draait ze tegenwoordig haar hand niet meer voor om: sinds een jaar of acht heeft Willems een video-communicatiebedrijf. Ze adviseert onder andere de universiteit bij het maken van voorlichtingsvlogs voor verschillende de opleidingen.

Sequel

De film van de biologen heeft een open einde: een patiënt verlaat onopgemerkt de campus. ‘We wilden de mogelijkheid openhouden voor een vervolg’, verklaart Willems. Inmiddels lijkt de sequel ingehaald door de werkelijkheid.

Ziek is (in VHS-kwaliteit) te zien op YouTube.