Parlementair historicus Peter van der Heiden heeft er wederom een kort nachtje opzitten, zodat hij voor Vox het tweede debat tussen Clinton en Trump kan duiden. 'Trump sloop rond als een getergde tijger.'

‘Het kijken naar het tweede debat tussen Trump en Clinton leverde mij een zelfde gevoel op als een bezoek aan een film waar je je al maanden op verheugt, maar die dan toch tegenvalt. Een fantastische trailer, goede prepublicity – maar toch een ‘mwah’-gevoel. Terwijl de ingrediënten om er een spektakel van te maken voor het oprapen lagen, zeker na het lekken van de Acces Hollywood-tape.

Met die tape werd natuurlijk afgetrapt. Voor wie de afgelopen dagen onder een steen heeft geleefd: in die opname schept Trump op over zijn succes bij vrouwen, vooral bij vrouwen die niet op zijn avances zitten te wachten, in de meest banale bewoordingen: ‘I grab ‘em by the pussy’. De vraag of dit sexual assault was, deed hij het af met: ‘het zijn maar kleedkamerpraatjes’. Geen excuses, maar een aanval, want Bill Clinton was veel erger geweest en, als klap op de vuurpijl: ISIS was nóg veel erger, en dat was ontstaan door nalatigheid van Hillary Clinton, dus waar hadden we het nu helemaal over?

Inhoudelijk was het een gelijkspel, maar het ging niet om de inhoud

Natuurlijk kwam ook Clinton onder vuur, over de recentelijk uitgelekte emails. Ook een puntje waar ze maar nauwelijks uitkwam, maar waarmee Trump uitgelokt werd tot een over the top-reactie: als hij ‘in charge of the laws of the United States‘ zou zijn, zou hij een speciale aanklager aanstellen en ervoor zorgen dat Clinton in de gevangenis zou komen – een unicum in de geschiedenis van de VS: een presidentskandidaat die zijn tegenstander dreigt met juridische vervolging. Maar tegelijkertijd liet het zien dat Trump niet echt op de hoogte is van de constitutionele rechten van de president – daar gaat het Congres over. Ook vermeldenswaard: Trump was het oneens met zijn eigen running mate over ingrijpen in Syrië, opmerkelijk in deze fase van de campagne.

Unicum
Inhoudelijk – voor zo ver er inhoud te bespeuren was – was het een gelijkspel. Maar het ging vannacht niet om de inhoud, maar veel meer om de houding van de kandidaten. Dat bleek al bij aanvang van het debat, waar de kandidaten elkaar geen hand gaven, óók een unicum. En vanaf daar – op het gevaar af weer biased te lijken – ging het niet goed voor Trump. Waar Clinton haar cool hield, kalm bleef en als ze niet aan de beurt was meestal rustig op haar barkruk bleef zitten, sloop Trump rond als een getergde tijger, waarbij hij veelal tamelijk intimiderend in de buurt van Clinton kwam. Wat ook niet erg sterk was, was het voortdurende geklaag van Trump dat hij minder tijd kreeg dan Clinton (na afloop klokte hij een minuut meer dan zij) en zijn insinuaties dat de debatleiders op de hand van Clinton waren (‘three against one, good to know‘).

Trump heeft verloren met het lekken van de tape

Maar de hamvraag is natuurlijk of het debat van vannacht ook maar iets uitmaakt. En wederom denk ik dat het effect zeer beperkt zal zijn. Hooguit is het Trump gelukt ’to stop the bleeding‘ (de afgelopen dagen zagen een ware uittocht van vooraanstaande Republikeinen uit zijn kamp), maar het zal mij verbazen als hij zijn kansen op het presidentschap, die fors geslonken zijn sinds het vorige debat, heeft vergroot. Naar mijn bescheiden mening kan Hillary Clinton rustig achterover leunen. Trump verloor de verkiezingen met het lekken van de tape – en daar debatteert hij zich niet meer uit.’