Geen enkele jonge topsporter begon ooit met sporten met de intentie om doping te gebruiken. Toch gaat het regelmatig fout. Een nieuw onderzoek aan de Radboud Universiteit moet gaan voorkomen dat sporters hun heil zoeken in verboden hulpmiddelen.

Een topsporter die zijn hele jeugd lang alles wint, tegen een profcontract aanzit en dan vlak voor een belangrijk toernooi geblesseerd raakt … wat doet die? ‘De ervaring leert dat sporters in dit soort situaties vaker geneigd zijn om doping te gebruiken om weer op niveau te komen’, zegt ontwikkelingspsycholoog Tirza van Noorden, die er met haar studie uiteindelijk voor wil zorgen dat de sporters juist op dit soort momenten sterker in hun schoenen staan.

Onder begeleiding van psycholoog Brigitte Claessens gaat Van Noorden onderzoek doen naar vijfhonderd jonge sporters met een topsport- of talentstatus van sportkoepel NOC*NSF. ‘Het is een preventieprogramma in samenwerking met de Dopingautoriteit dat gefinancierd wordt door het mondiale anti-dopingagentschap WADA. Het uiteindelijke doel is om te zorgen dat jeugdige sporters meer nadenken over dopinggebruik en zich bewust worden van de consequenties, zodat ze uiteindelijk ook minder snel geneigd zijn om doping te gebruiken.’

Dilemma’s
Jonge talenten zijn over het algemeen vaak al tegen doping, zegt Van Noorden. Maar die mening wordt ze opgelegd door mensen om hen heen. Als puntje bij paaltje komt, willen de goede intenties nog wel eens wijken voor een prestatiebevorderend pilletje. ‘Ik wil jonge sporters in laten zien dat doping niet zo zwart-wit is als vaak wordt gedacht. We presenteren situaties waarin het verleidelijk kan zijn om doping te gebruiken. Bij elk dilemma laten we ook zien wat de gevolgen kunnen zijn als de persoon er wel of juist niet voor kiest om doping te gebruiken. Op deze manier leren de sporters inzien waarom dopinggebruik nooit een verstandige keuze is. Zo krijgen sporters na hun carrière vaak spijt, kunnen ze betrapt worden en kan hun gezondheid gevaar lopen.’

Van Noorden staat aan het begin van haar onderzoek en is nu druk bezig om zo veel mogelijk jonge sporters te werven voor haar studie. Dat gaat voortvarend. ‘Eén honkbalcoach hoorde van het onderzoek en was zo enthousiast dat hij het meteen heeft voorgelegd aan zijn team. In het Amerikaanse honkbal is doping een groot probleem, zei hij. Hij wil zijn pupillen zo weerbaar mogelijk maken voor hij ze naar de Verenigde Staten stuurt. Ons onderzoek moet daarbij gaan helpen.’