Zeker in tijden van bezuinigingen moet het salaris van hoogleraren niet te veel stijgen. Geef het geld liever aan mensen in lagere schalen, vinden honderden hoogleraren, onder wie Anna Bosman van de Radboud Universiteit.

Voor Laura Batstra kan het wel een beetje minder. Ze is ‘nog maar’ adjunct-hoogleraar en verdient al ruim achtduizend euro bruto per maand, vertelt ze. De meeste hoogleraren krijgen nog meer. Hun salaris kan oplopen tot ruim twaalfduizend euro bruto.

En dan willen de vakbonden de lonen ook nog eens zeven procent laten stijgen. Voor de laagste lonen vindt Batstra dat een goed idee, maar niet voor de hoogste. ‘Waarom zouden degenen die het meest verdienen de grootste loonsverhoging krijgen?’

Centen

Werkgevers en vakbonden onderhandelen momenteel over een nieuwe cao, die in juni gereed moet zijn. Batstra hoopt dat de loonsverhoging niet als percentage maar als bedrag wordt vastgesteld. Als iedereen hetzelfde bedrag krijgt, telt de salarisverhoging voor lagere lonen zwaarder dan voor de grootverdieners. ‘Centen in plaats van procenten’, is de jaren-zeventig-leus die Batstra heeft afgestoft – samen met twee collega’s van de Rijksuniversiteit Groningen, Laurent Krook en hoogleraar Dirk-Jan Scheffers.

‘Minder vermogende mensen kunnen zichzelf moeilijker tegen de inflatie beschermen’

Ze rekent voor dat een gemiddelde hoogleraar met de huidige vakbondseis zo’n 650 euro per maand meer gaat verdienen. Een universitair hoofddocent krijgt ‘slechts’ 400 extra. In ondersteunende functies zijn die bedragen nog lager. De Groningse academici stellen voor om vanaf schaal 12 een vast bedrag te kiezen in plaats van een percentage.

Batstra: ‘Het leven wordt voor iedereen duurder. Maar juist minder vermogende mensen kunnen zichzelf moeilijker tegen de inflatie beschermen. Ze hebben geen zonnepanelen en kunnen hun huurhuis niet met driedubbelglas isoleren om de stijgende energiekosten op te vangen.’

Petitie

Batstra heeft met haar collega’s een petitie opgezet waar dinsdagochtend 437 handtekeningen onder stonden. Ze richt zich vooral op Universiteiten van Nederland, die namens de werkgevers aan tafel zit. ‘UNL wilde er eerder niet aan’, zegt Batstra.

De petitie krijgt ook vanuit Nijmegen steun. Van hoogleraar Anna Bosman bijvoorbeeld, die haar handtekening heeft gezet. Bosman werkt bij pedagogische wetenschappen, waar momenteel harde klappen vallen door de bezuinigingen. De hoogleraar stond aan de wieg van de opleiding PWPO, waar alle medewerkers met een tijdelijk contract hun baan dreigen te verliezen.

Bosman pleit ervoor nog verder te  gaan dan de petitie voorstelt: iedereen in schaal 13 of hoger zou de loonsverhoging uit 2023 weer moeten inleveren. ‘Dit levert alleen bij onze faculteit jaarlijks al meer dan 1,5 miljoen euro op’, zegt ze op basis van een grove schatting.

‘Van alle bezuinigingsmaatregelen is dit de enige die geen schade aanricht’

Het mes snijdt aan twee kanten, stelt Bosman. ‘Een groot deel van de tijdelijke medewerkers hoeft niet ontslagen te worden en de achterblijvende docenten, die nu al heel hard moeten werken, hoeven door dit massaontslag geen extra taken op zich te nemen.’

Volgens UNL zijn er in eerdere cao’s wel degelijk nivellerende afspraken gemaakt. De koepel wijst op relatief hoge salarisstijgingen voor de onderste schalen in de laatste paar cao’s. Ook zijn er eenmalige uitkeringen geweest, voor iedereen gelijk en dus relatief voordelig voor mensen in lagere schalen. Maar, waarschuwt UNL: ‘Universiteiten moeten ook voor mensen in de hogere schalen een aantrekkelijke werkgever zijn’.

Bezuinigingen

‘Tsja… Dat zeggen ze vaker hè, dat je geen goede mensen krijgt als je niet genoeg betaalt’, reageert Batstra op het argument van UNL. ‘Ik vind dat altijd een beetje beledigend. Alsof mensen alleen goed kunnen zijn als ze veel geld vragen.’

Dat de topsalarissen te hoog zijn vindt Batstra al langer, maar het zijn de kabinetsbezuinigingen die haar hebben aangezet tot actie. ‘We kunnen verontwaardigd zijn over de ontslagen die vallen. Ik vind dat ook verschrikkelijk. Maar we kunnen miljoenen besparen als de best betaalde mensen op de universiteit bereid zijn te accepteren dat ze er niet méér maar evenveel bij krijgen als de rest. Van alle bezuinigingsmaatregelen is dit de enige die geen schade aanricht.’

FNV-bestuurder Sam Verduijn wil er gedurende de cao-gesprekken niet te veel over zeggen, maar: ‘Wij zijn altijd voor nivellering, we staan open voor ideeën die daaraan bijdragen.’