De laatste was in ’97. Giet it oan? Of giet it toch niet? Het teleurstellende antwoord volgde gisteravond: er komt voorlopig geen Elfstedentocht. Daarom vandaag de laatste aflevering in onze ijsserie. Met hoogleraar Klinische Psychologie Jan Derksen. ‘Deze week had een bindend effect.’

Een week lang was ons land in de ban van de Elfstedentocht. We voelden ons één. Waren weer even het land van schaatsen, Unox en saamhorigheid. Met Leeuwarden als hoofdstad. ‘Voor zover je kunt spreken van een nationale identiteit, wordt deze door evenementen als de Elfstedentocht versterkt’, zegt Jan Derksen, hoogleraar klinische psychologie. ‘Deze week had een bindend effect. Dat ontstaat als mensen uitkijken naar hetzelfde.’

Aardig tegen elkaar
Vergelijk het met een voorstelling in de schouwburg, verduidelijkt Derksen. Alle mensen in de zaal bewonderen hetzelfde. Dat schept een band. Iedereen is aardig tegen elkaar. ‘Maar dat gaat ook weer over.’

Verbroedering
Het bindende effect van de Elfstedentocht verdampt dus vanzelf weer. Al kunnen we voorlopig nog even samen rouwen. Ook niet verkeerd. Jan Derksen zag gisteravond verbroedering ontstaan toen hij keek naar De Wereld Draait Door. ‘Het bericht dat de Elfstedentocht niet doorging, werd opgevolgd door iemand die een lied zong. De muziek ontroerde mensen. Het slechte nieuws werd gezamenlijk opgepakt.’

Huilen om André
Derksen verwijst naar de rouwbijeenkomst in de Amsterdam Arena na het overlijden van volkszanger André Hazes. Het samen huilen maakte Nederlanders tot één volk. ‘Die plechtigheid had nog een extra effect. Door het rouwritueel raakten mensen ook verborgen verdriet kwijt. Dat lucht op. Het afblazen van de Elfstedentocht heeft misschien niet die functie, maar het doet wel wat met mensen.’ / Annemarie Haverkamp