Al meer dan veertig jaar kunnen studenten en medewerkers broodjes bestellen bij Anita van Elferen. De geboren Nijmeegse zag hoe de universiteit met de jaren veranderde, terwijl zij zelf broodjes en andere snacks bleef bereiden voor bezoekers van De Refter.

‘Mojje d’r een kuukske bij?’, vraagt Anita van Elferen in het Nimweegs als ze koffie aanbiedt.

Nijmeegser dan de 62-jarige medewerkster van food court Sousa vind je ze niet. ‘Ik kan prima met een nette ‘r’ praten hoor’, zegt Van Elferen. ‘Dat doe ik ook wel als professoren langskomen. Maar het Nimweegse hoort bij me.’

Vier decennia werkt Van Elferen al in De Refter. Om dat te vieren, hadden haar collega’s onlangs een foto van haar op een taart afgedrukt. Toch hoeft al die aandacht niet, zegt ze bescheiden.

Bevroren Waal

Van Elferen is geboren onder de pijler waar de Nijmeegse fiets- en spoorbrug nu overheen gaat. ‘Zo noemden we die plek’, zegt ze. Haar woning stond in een van de torentjes naast het spoor die je ziet als je Nijmegen met de trein binnenrijdt of verlaat. ‘Mijn vader werkte voor de spoorwegen, zo waren we daar terechtgekomen.’

Tegenwoordig heet het monument het Landhoofd. Mensen wonen er niet meer, maar er worden wel rondleidingen gegeven. ‘Dat is inderdaad bijzonder, ik ben er nog eens wezen kijken met mijn zusje. Dan komen de herinneringen boven. Mijn oma woonde bijvoorbeeld in Lent. Toen het winter was en het vroor, liepen m’n oudere broers soms over het ijs op de rivier die kant op. Levensgevaarlijk, maar wel mooi.’

Aan de slag in de Refter

Na die avontuurlijke jeugd begon voor Van Elferen het werkende leven. Op haar negentiende meldde ze zich aan bij een uitzendbureau. Zo kwam ze bij de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen terecht. Sindsdien werkt ze voor de facilitaire dienst op de campus. De eerste drie jaar via tijdelijke contracten, de zogenaamde mantelcontracten. ‘Pas daarna ben ik in vaste dienst gekomen, dus eigenlijk werk ik hier al 43 jaar.’

In die beginperiode begon Van Elferen meteen bij de broodjesafdeling. ‘De kantine van het Erasmusgebouw was toen nog in de kelder’, blikt ze terug. Toen in 2008 de huidige Refter officieel werd geopend, ging Van Elferen ook mee. ‘Maar toen zag De Refter er nog wel anders uit hoor’, zegt ze, wijzend naar de verschillende food courts. ‘Het warme eten en de kroketten lagen allemaal aan de andere kant. We waren één team met één menu.’

Voor studenten en medewerkers is de Refter doorheen de jaren mooier en gezelliger geworden. In 2019 werd het gebouw volledig vernieuwd, sindsdien zijn er verschillende food courts.

Ook voor de medewerkers achter de schermen is heel wat veranderd. ‘Sommige collega’s beginnen om elf uur, anderen om twaalf en daarna heb je nog een middagploeg. Dat is minder gezellig, want we hebben geen gezamenlijke pauze meer. Gelukkig doen we wel leuke dingen met z’n allen. Zo zijn we bijvoorbeeld samen naar de Horecava (vakbeurs voor de horeca, red.) geweest.’

Een andere verandering die Van Elferen opvalt, is het publiek. ‘Vroeger kwam hier meer volk uit de buurt. Uit Brakkenstein of het centrum. Die mensen zie je nu niet meer zoveel. Het waren vooral mensen die thuis niet meer kookten, voor hen was de Refter een soort ontmoetingsplaats. Dat gemoedelijke, echt het Nijmeegse, is helaas wel een beetje verdwenen.’

Overal inzetbaar

Binnen de facilitaire afdeling wordt Van Elferen overal ingezet. Zo werkte ze een tijdje bij het Gerecht, de kantine van de rechtenfaculteit. ‘Hetzelfde idee als hier hoor, overal was het leuk.’

Door de jaren heen kreeg Van Elferen steeds meer studenten als collega’s. ‘Dat is prima, maar de kok moet natuurlijk wel per eettentje de boel aansturen. In dat opzicht was het vroeger overzichtelijker. Zelf heb ik bijna altijd in het snackgedeelte gewerkt. Ik maakte de panini’s, kroketten, kaas- en saucijzenbroodjes. Maar tegenwoordig ook wat vegetarische dingen.’

Vegetarische gerechten zijn de afgelopen jaren inderdaad populairder geworden in de Refter. Grand Café De Iris, in het Maria Montessorigebouw, is bijvoorbeeld volledig vegetarisch en gedeeltelijk vegan. En onlangs lanceerde de Refter het Broodje Nimma. Ingrediënten hiervoor komen van lokale producenten en het broodje is volledig vegetarisch.

‘Het werkvolk wil gewoon een broodje kroket of goulashsoep’

Van Elferen zegt het Broodje Nimma best leuk te vinden, al zou ze het jammer vinden als de Refter helemaal vegetarisch wordt. ‘Er moet een keuze blijven, vooral voor werknemers. Het werkvolk wil gewoon een broodje kroket of de goulashsoep die hier vroeger op de kaart stond: erg lekker, mensen vragen er nog steeds naar. Veel bezoekers willen ook nog gewoon een broodje zalm of carpaccio. Het is hun eigen geld, ze mogen toch zelf bepalen waar ze het aan besteden?’

Gran Canaria

Na 43 jaar aan de universiteit is het einde van Anita’s carrière nog niet in zicht. ‘Ik ben nu 62 jaar dus ik mag nog wel even doorwerken. Wat ik daarna ga doen? Achteroverleunen of vrijwilligerswerk. Terrasjes pakken. En natuurlijk wat vaker op vakantie gaan, een midweekje naar Scheveningen of naar Maastricht. Ik heb geen kinderen dus kan ik lekker met vriendinnen naar Spanje, naar Gran Canaria.’