Meer dan vijftig jaar lang is tekenaar Kees Willemen luis in de pels van de academische wereld. Dat begon als student in Nijmegen. Onlangs verscheen een selectie van zijn tekeningen in boekvorm – geselecteerd door jonge actievoerders.

Kees Willemen leerde de Radboud Universiteit – toen nog Katholieke Universiteit – kennen in de roerige jaren zestig. Een tijd waarin de Aula met enige regelmaat bezet werd door studenten, er nog gescheiden studentenverenigingen bestonden voor mannen en vrouwen en hoogleraren in hun eentje besloten wat studenten voorgeschoteld kregen in de collegezaal.

Willemen studeerde Nederlands en geschiedenis en vond op de redactie van het Nijmeegs Universiteitsblad (NUB) een groep linkse, activistische zielen waar hij zich bij thuis voelde. Het NUB – in feite een verre voorloper van Vox – was een rebelse groep die maar al te graag tegen heilige huisjes aanschopte. Daar deed Willemen, vooral als tekenaar, graag aan mee.

Willemen en collega’s werden veroordeeld voor schending van de eerbaarheid.

Willemen stond bekend als de “pikkentekenaar”, omdat hij er een gewoonte van maakte hoogwaardigheidsbekleders met een lange, ontblootte fallus af te beelden. Bijvoorbeeld de leden van de Commissie Overbeek, die in 1970 moesten bepalen in hoeverre pornografie nog strafbaar zou moeten zijn.

De meest heftige reactie die Willemen ooit kreeg op een tekening maakte hij in 1969: Willemen illustreerde een verhaal van collega Jan Lenferink, die, ter ere van het zoveelste lustrum van meisjesvereniging S.V.N. ‘de Meisjesclub’, een pornografisch verhaal had geschreven. Het was grappig bedoeld, maar niet iedereen vatte dat zo op. Willemen en collega’s werden uiteindelijk veroordeeld voor schending van de eerbaarheid – met als straf 500 gulden boete. Het NUB raakte zijn officiële status als universiteitsblad door de affaire kwijt.

De Nieuwe Universiteit
De drift om te protesteren is Willemen, nu 73 jaar oud, nooit verloren. Jarenlang bleef hij betrokken in de academische wereld – vooral als commentator voor de Universiteitskrant in Groningen. Als kind van de jaren zestig heeft hij met lede ogen aangezien hoe universiteiten veranderden in ‘instituten die aangestuurd worden alsof het bedrijven zijn’.

Daartegen is weinig protest, terwijl er genoeg is om tegen te vechten, vindt Willemen. De rits aanklachten is lang: ‘Studenten zijn verworden tot consumenten, die nauwelijks nog de mogelijkheid krijgen kritisch na te denken over hun studie. Medezeggenschapsraden hebben nauwelijks iets in te brengen. Medewerkers durven niet kritisch te zijn, omdat ze bang zijn voor hun baan – het aantal flexwerkers heeft een enorme vlucht genomen.’

De Maagdenhuisbezetting van vorig jaar vindt Willemen een bijzonder lichtpunt. ‘In Amsterdam hebben studenten en medewerkers wel de durf gehad om actie te ondernemen, en met resultaat. Ze hebben toch het college van bestuur naar huis gestuurd.’