OPINIE - Door de GNSV welkom te heten op de introductiemarkt, biedt de Radboud Universiteit een podium aan racisme, xenofobie en neofascisme. Hiermee worden alle mooie woorden van de universiteit over het belang van sociale veiligheid in één klap betekenisloos, schrijft onafhankelijk onderzoeker Marijke Naezer.

De afgelopen jaren hebben universiteiten, ook de Radboud Universiteit, hard gewerkt aan het creëren van meer sociale veiligheid: de vrijheid voor alle medewerkers en studenten om te zijn wie ze zijn, en de garantie beschermd te worden tegen grensoverschrijdend gedrag van anderen. Alleen als deze vrijheid en bescherming gegarandeerd zijn, kunnen studenten en medewerkers hun potentie waarmaken, en kan de wetenschap tot bloei komen.

De missie van de Radboud Universiteit sluit hier mooi op aan. Zo zegt de universiteit zich te richten op “de zorg voor elkaar en de wereld om ons heen”, en zich in te zetten voor “de emancipatie van sociale en culturele minderheden”. Bovendien zet de universiteit groots in op beleid rond sociale veiligheid, en streeft ze ernaar dat “studenten en medewerkers zichzelf kunnen zijn en respectvol met elkaar omgaan ongeacht herkomst, overtuiging, gender, seksuele oriëntatie, beperking, rol of functie.” Mooie, hoopvolle woorden.

Prinsenvlag met stormlamp

Hoe kan het dan, dat er (voor het tweede jaar op rij) een studentenvereniging op de introductiemarkt staat die een afsplitsing is van de neo-fascistische groepering Geuzenbond; informatie die bekend is bij de universiteit? Een groepering die de prinsenvlag met stormlamp als symbool gebruikt en wiens magazine De Stormlamp heet; duidelijke verwijzingen naar de NSB en het NSDAP-magazine Der Stürmer? Een groepering die fascisten eert en pleit voor etnische zuivering van Nederland, al gebeurt dit slim onder eufemismen als “remigratie” en “omvolking”?

Een groepering die demonstreert met de oproep dat “Nederland van de Nederlanders is”, en dat “communisten en islamisten” hier niet horen? Die warme banden onderhoudt met extreemrechtse organisaties als Voorpost en Schild & Vrienden? Die fondsen wierf voor de oprichter van Schild & Vrienden, toen deze door de rechter veroordeeld werd wegens aanzetten tot haat en racisme? Een groepering die aanwezig was bij een manifestatie waar de “Eindoplossing” besproken werd? Die op nog zoveel meer manieren verweven is met een netwerk van white supremacists, waarbinnen verbaal en fysiek geweld verheerlijkt wordt? Hoe kan dit?

‘De sociale veiligheid van allerlei groepen studenten en medewerkers wordt met de GNSV volledig ondergraven’

Door ervoor te kiezen de GNSV gastvrij een podium te bieden tijdens de intromarkt, saboteert de Radboud Universiteit de eigen inspanningen rond sociale veiligheid. De sociale veiligheid van allerlei groepen studenten en medewerkers (bijvoorbeeld studenten en medewerkers van kleur, islamitische en Joodse studenten en medewerkers of studenten en medewerkers met een vluchtelingverleden) wordt met de podiumplek voor de GNSV immers volledig ondergraven.

Deze studenten en medewerkers krijgen, met steun van de universiteit, te horen dat zij minderwaardig zijn en niet in Nederland thuishoren. Misschien niet expliciet en verbaal, want officieel is er op de intromarkt geen ruimte voor racisme. Maar dat is ook niet nodig: de gewelddadige symbolen, teksten en geschiedenis van de vereniging zeggen genoeg.

Vrijheid van meningsuiting

Ter verdediging van de keus om de GNSV een podium te bieden, verwees de Radboud Universiteit eerder al naar vrijheid van meningsuiting. Dit is echter geen geldig argument. Zoals Sarah Bracke treffend schrijft in De Groene Amsterdammer:

“In een liberale democratie gaat de vrijheid van meningsuiting over de regulering van de relatie tussen staat en individuen. De staat mag, in principe, de uiting van meningen niet censureren of verbieden. […] Met kanttekeningen: zoals elk ander recht is ook dit recht niet absoluut. […] Als vrije woorden […] een aantoonbare bedreiging vormen voor een ander individu, en oproepen tot haatzaaien of geweld, dan mag er ingegrepen worden. Daarnaast houdt het recht op vrije meningsuiting geen verplichting in voor anderen om te luisteren. […] Vrijheid van meningsuiting houdt meestal niet in dat anderen verplicht zijn jou een platform te geven.”

Oftewel: de vrijheid van meningsuiting is in de eerste plaats bedoeld als bescherming tegen staatsvervolging, niet als vrijbrief om overal je (gewelddadige) ideeën te mogen verkondigen. Bovendien zitten er grenzen aan de vrijheid van meningsuiting; deze houdt op waar het de vrijheid en veiligheid van anderen in gevaar brengt. En tot slot heeft eenieder vrijheid van meningsuiting, maar dat betekent niet dat iedereen een podium hoeft te krijgen om die mening te verkondigen.

De universiteit kan dus prima de GNSV het podium op de intromarkt ontzeggen, zonder daarmee de vrijheid van meningsuiting in te perken. Door de GNSV dit podium te ontzeggen, beschermt de universiteit bovendien de vrijheid van meningsuiting én de veiligheid van verschillende gemarginaliseerde groepen studenten en medewerkers. Als alle mooie woorden rond sociale veiligheid de universiteit echt menens zijn, is er dus maar één optie: het weren van de GNSV van de intromarkt.

Marijke Naezer is onafhankelijk onderzoeker op het gebied van gender, diversiteit en seksualiteit. Ze werkte in het verleden als promovenda en postdoc voor de Radboud Universiteit en deed onder andere onderzoek naar sociale veiligheid in de wetenschap.