Naroepen, schreeuwen of fluiten. Als vrouw alleen naar huis fietsen na de Vierdaagsefeesten is geen pretje. Dat ontdekte Vox-medewerker Marieke Smid (21). Meerdere vrouwen hebben dezelfde ervaring, al zijn de klachten niet bij de organisatie en politie bekend. Ze zette haar ervaring op papier.

Als verslaggever van de feesten fiets of loop ik de afgelopen avonden vaak alleen door de stad. Na middernacht is het op veel plekken nog druk en gezellig, maar niet overal. Onderweg naar huis word ik in wat rustigere straten tot nu toe bijna elke avond nageroepen.

Zaterdag start het al vroeg. Ik ben nog op de heenweg richting Festival Op ’t Eiland als een aantal gasten – hoogstens 20 jaar, blikjes bier in de hand, zwarte kleding aan – op de Waalbrug naar me begint te schreeuwen. Niet fijn als je alleen bent, want wat gaan ze doen? Komen ze achter me aan? En wat te doen: negeren of reageren? Ik zet mijn muziek maar wat harder en probeer snel door te trappen.

‘Lelijk wijf’

Als ik op de terugweg weer de Waal oversteek, zit ik bij iemand achterop. Weer staat een groepje jongens – dit keer anderen – bovenaan de brug te roepen. ‘Hé, hoer! Ja, stap maar snel van die fiets af, want je bent te dik!’

Maandagavond dan: weer is het raak. In de Van Schevichavenstraat een blèrende man: ‘Lelijk wijf! Ga maar gauw naar huis!’ De schreeuwers zijn altijd mannen – soms jonger dan ik, soms met nét iets teveel op. Waarom doen ze dit? Denken ze dat ik het leuk vind? Vinden ze het stoer?

Ik in ieder geval niet. Het maakt dat ik wat vaker nadenk over hoe ik naar huis fiets. Of dat ik mijn vriendinnen vraag hun telefoon op z’n hardst te zetten, zodat ze het horen als ik zou bellen.

Frustratie

Het lijkt erop dat ik niet de enige ben met nare naschreeuw-ervaringen. Een rondje bellen levert meer soortgelijke verhalen op. Een 21-jarige vrouw vertelt me dat een oudere man naar haar en haar vriendin begon te roepen in de stad. ‘Dames, lekker schudden met die billen.’ Ze negeren hem, maar de man gaat door. ‘Hallo, ik praat tegen jullie. Schud ze voor me! Hij liep zelfs nog een stukje achter ons aan. Heel intimiderend was het.’

Het roept frustratie op. En vragen. Hoe kan het dat dit anno 2022 op een feest nog steeds aan de orde van de dag is? Kunnen de stad en de Vierdaagse-organisatie hier iets aan doen? En vooral: hoe komen we in het vervolg veilig thuis?

Ondanks de nare ervaringen van Smid en diverse andere vrouwen, laat de politie weten nog geen meldingen over straatintimidatie te hebben ontvangen tijdens de Vierdaagse. Ook de woordvoerder van de feestenorganisatie reageert verbaasd als haar de situatie wordt voorgelegd.

‘We hebben hierover geen signalen binnengekregen’, zegt ze. ‘We krijgen juist van horeca-uitbaters terug dat er een prettige sfeer hangt en er minder calamiteiten zijn dan op normale stapavonden. Maar we zijn hier zeker niet van gediend. Als bezoekers dit ervaren op het terrein, kunnen ze een beveiliger of barpersoneel aanspreken. Buiten het feestterrein kan melding worden gemaakt bij de politie.’

Taboe

Wie niet verbaasd is over de situatie, is Yana van de Sande van het Nijmeegse collectief Catcalls Of Nimma. Met dat Instagramaccount proberen zij én andere vrouwen straatintimidatie tegen te gaan. Recentelijk hielden ze nog een protestmars door de binnenstad. ‘Het is een bepaalde cultuur die heerst op dit soort feesten’, stelt ze. ‘Opmerkingen worden gezien als een lachertje, lolletje of compliment.’

Dat de organisatie geen meldingen heeft ontvangen, verrast haar niet. ‘Het is een taboe om daar op een feest over te praten. Je wil het leuk hebben, dus stop je het weg en schud je het van je af.’ Maar dat is volgens haar niet normaal. ‘Het moet veranderen dat we dit maar moeten slikken.’

Dit artikel van Marieke Smid stond eerder in De Gelderlander.